Besin alerjisi, immünolojik mekanizmalarýn eþlik ettiði spesifik besin proteini antijenine karþý geliþen anormal yanýt olarak tanýmlanmaktadýr. Besin alerjileri kadýnlarda ve çocuklarda daha sýk görülme birlikte yaygýnlýðý her geçen yýl artmaktadýr. Besin alerjilerinin tedavisi için Amerikan Gýda ve Ýlaç Dairesi (FDA) tarafýndan onaylanmýþ standart bir tedavi bulunmamaktadýr. Besin alerjisinin tedavisinde katý eliminasyon diyetleri uygulanmakla birlikte yeni tedaviler araþtýrýlmaktadýr. Eliminasyon diyetleri, alerjiye neden olan besinin tespitinden sonra bu besinin 4-12 hafta süre ile diyetten çýkarýlmasý ile gerçekleþtirilmektedir. Eliminasyon sürecinde þüpheli besinin her türlü formu (piþmiþ, çið, dondurulmuþ) diyetten çýkarýlmaktadýr. Ýmmünoterapiler (oral, sublingual, epikutanöz) ve omalizumab (anti ig E) yeni tedavi yöntemlerini oluþturmaktadýr. Oral immünoterapide (OIT) allerjiye neden olan besinin düþük dozlardan baþlayarak giderek artan miktarlarda oral yolla verilmesi yoluyla hastanýn alerjik olduðu besine duyarsýzlaþma veya tolerans geliþimi amaçlanmaktadýr. Ýnek sütü alerjisi olan çocuklara uygulanan OIT’te, çocuklarýn % 72'si günlük 200 mL inek sütünü tolere edebilmiþ ve % 14'ünde günlük 40-80 mL inek sütüne karþý kýsmi duyarsýzlaþma belirlenmiþtir. Çoklu besinlerle denenen OÝT’te anafilaksi riskini engellemek için Omalizumab (Anti Ýg E) kullanýlabilmektedir. Diðer bir tedavi yöntemi olan sublingual immünoterapide (SLIT) alerjenler dil altý yoluyla bir tablet veya damlacýk þeklinde verilmekte ve 2 dakika bekleme sonrasý alerjen yutulmaktadýr. Sublingual immünoterapi kivi, fýndýk, süt, þeftali ve fýstýk alerjilerinin tedavilerinde olumlu geliþmeler göstermiþtir. Baþka bir tedavi yöntemi olan epikutanöz immunoterapide (EPIT) allerjen ekstraktlarý arka veya üst kola yapýþtýrýlan bir yama yoluyla epikutan olarak uygulanmaktadýr. Son yýllarda besin alerjilerinin tedavilerine yönelik çok fazla çalýþma yürütülmektedir. Özellikle immünoterapilerle gerçekleþtirilen klinik çalýþmalar, besin alerjilerinin tedavisi için umut verici sonuçlar bildirse de bu tedavilerin uzun süreli etkileri, baþlangýç ve idame dozlarý, uygulama süreleri, tedavi sonlandýðýnda duyarsýzlaþmanýn devam etme durumu, çalýþma gruplarýndaki farklýlýklarýn (yaþ, cinsiyet, ýrk, vb.) etkisi gibi özellikler göz önünde bulundurulmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: Besin alerjileri, Eliminasyon diyeti, Ýmmünoterapiler, Omalizumab
|
