Besin alerjisi, immünolojik mekanizmaların eşlik ettiği spesifik besin proteini antijenine karşı gelişen anormal yanıt olarak tanımlanmaktadır. Besin alerjileri kadınlarda ve çocuklarda daha sık görülme birlikte yaygınlığı her geçen yıl artmaktadır. Besin alerjilerinin tedavisi için Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış standart bir tedavi bulunmamaktadır. Besin alerjisinin tedavisinde katı eliminasyon diyetleri uygulanmakla birlikte yeni tedaviler araştırılmaktadır. Eliminasyon diyetleri, alerjiye neden olan besinin tespitinden sonra bu besinin 4-12 hafta süre ile diyetten çıkarılması ile gerçekleştirilmektedir. Eliminasyon sürecinde şüpheli besinin her türlü formu (pişmiş, çiğ, dondurulmuş) diyetten çıkarılmaktadır. İmmünoterapiler (oral, sublingual, epikutanöz) ve omalizumab (anti ig E) yeni tedavi yöntemlerini oluşturmaktadır. Oral immünoterapide (OIT) allerjiye neden olan besinin düşük dozlardan başlayarak giderek artan miktarlarda oral yolla verilmesi yoluyla hastanın alerjik olduğu besine duyarsızlaşma veya tolerans gelişimi amaçlanmaktadır. İnek sütü alerjisi olan çocuklara uygulanan OIT’te, çocukların % 72'si günlük 200 mL inek sütünü tolere edebilmiş ve % 14'ünde günlük 40-80 mL inek sütüne karşı kısmi duyarsızlaşma belirlenmiştir. Çoklu besinlerle denenen OİT’te anafilaksi riskini engellemek için Omalizumab (Anti İg E) kullanılabilmektedir. Diğer bir tedavi yöntemi olan sublingual immünoterapide (SLIT) alerjenler dil altı yoluyla bir tablet veya damlacık şeklinde verilmekte ve 2 dakika bekleme sonrası alerjen yutulmaktadır. Sublingual immünoterapi kivi, fındık, süt, şeftali ve fıstık alerjilerinin tedavilerinde olumlu gelişmeler göstermiştir. Başka bir tedavi yöntemi olan epikutanöz immunoterapide (EPIT) allerjen ekstraktları arka veya üst kola yapıştırılan bir yama yoluyla epikutan olarak uygulanmaktadır. Son yıllarda besin alerjilerinin tedavilerine yönelik çok fazla çalışma yürütülmektedir. Özellikle immünoterapilerle gerçekleştirilen klinik çalışmalar, besin alerjilerinin tedavisi için umut verici sonuçlar bildirse de bu tedavilerin uzun süreli etkileri, başlangıç ve idame dozları, uygulama süreleri, tedavi sonlandığında duyarsızlaşmanın devam etme durumu, çalışma gruplarındaki farklılıkların (yaş, cinsiyet, ırk, vb.) etkisi gibi özellikler göz önünde bulundurulmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Besin alerjileri, Eliminasyon diyeti, İmmünoterapiler, Omalizumab
|
