Tanýmlayýcý nitelikte olan bu araþtýrma, bariatrik cerrahi uygulanan yetiþkinlerin saðlýk ve beslenme durumlarý ve davranýþlarýnýn incelenmesi amacýyla yapýlmýþtýr. Çalýþma, bariatrik cerrahi operasyonu geçirmiþ, 4.aþama diyet programýna geçmiþ, gönüllü 106 yetiþkinle (erkek:%25.5,kadýn:%74.5; yaþ ortalamasý:33.3±10yýl) yürütülmüþtür. Veriler, anket formu kullanýlarak online ve yüz yüze görüþme yöntemiyle toplanmýþtýr. Verilerin analizinde SPSS 23.0 programý kullanýlmýþtýr. Katýlýmcýlarýn bariatrik cerrahi operasyonu sonrasý vücut aðýrlýðý kaybý ortalama 48.2±20.0 kg’dýr. Operasyon öncesi ortalama beden kütle indeksleri (BKI) 44.3±7.8 kg/m² iken operasyon sonrasý ortalama BKI’leri 27.3±5.6 kg/m²’dir (p<0.01). Operasyon öncesinde katýlýmcýlarýn %93.4’ü çeþitli diyetleri uyguladýklarýný, %68.9’u çeþitli egzersiz programý uyguladýklarý, %59.4’ü zayýflama kapsülleri kullandýklarý, %34.4’ü akapunktur uygulamasý yaptýrdýklarýný bildirmiþtir. Operasyon öncesi katýlýmcýlarýn %62.3’ünde saðlýk sorunu bulunurken, operasyon sonrasýnda anlamlý bir düþüþ gözlenmiþtir (%11.3, p<0.01). Katýlýmcýlarýn %78.1’i operasyon sonrasý fiziksel aktivite yaptýklarýný, %53.8’i operasyon sonrasý vitamin-mineral takviyesi aldýðýný bildirmiþtir. Operasyon sonrasý, katýlýmcýlarýn %8.5’i besinlere karþý alerji/intölerans geliþtiðini, %90,6’sý iþtahýnýn azaldýðýný %49,1’i tat kaybý olduðunu, %73,1’i tat kaybý nedeniyle besin tüketiminin azaldýðýný, %50.0’si, besinlere karþý tiksinti geliþtiðini bildirmiþtir. Katýlýmcýlarýn %65,1’inin ameliyat sonrasý bazý besinleri tüketirken zorluk yaþadýðý, en çok et/tavuk/balýk, ekmek/pilav/makarna, sebzeler/salata ve yumurtayý tüketmede zorlandýklarý bulunmuþtur. Katýlýmcýlarýn ana öðün düzenleri incelendiðinde, %7,5’ i günde bir ana öðün, %21,7’i iki ana öðün, %62,3’ü üç ana öðün, %8,5’i üçten fazla ana öðün tükettiklerini belirtmiþlerdir. Ara öðün sayýlarý incelendiðinde ise; %17,9’ u bir ara öðün, %39,6’ sý iki ara öðün, %29,2’ si üç ara öðün ve %13,2’ si üçten fazla ara öðün tükettikleri görülmüþtür. Katýlýmcýlarýn %11,3 ile en çok sabah kahvaltýsýný atladýklarý belirlenmiþtir. Katýlýmcýlarýn %33.3’ü iþtahý olmadýðý için öðün atladýklarýný belirtmiþlerdir.
Anahtar Kelimeler: Bariatrik cerrahi; beslenme, obezite, saðlýk
|
