Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırma, bariatrik cerrahi uygulanan yetişkinlerin sağlık ve beslenme durumları ve davranışlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma, bariatrik cerrahi operasyonu geçirmiş, 4.aşama diyet programına geçmiş, gönüllü 106 yetişkinle (erkek:%25.5,kadın:%74.5; yaş ortalaması:33.3±10yıl) yürütülmüştür. Veriler, anket formu kullanılarak online ve yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 23.0 programı kullanılmıştır. Katılımcıların bariatrik cerrahi operasyonu sonrası vücut ağırlığı kaybı ortalama 48.2±20.0 kg’dır. Operasyon öncesi ortalama beden kütle indeksleri (BKI) 44.3±7.8 kg/m² iken operasyon sonrası ortalama BKI’leri 27.3±5.6 kg/m²’dir (p<0.01). Operasyon öncesinde katılımcıların %93.4’ü çeşitli diyetleri uyguladıklarını, %68.9’u çeşitli egzersiz programı uyguladıkları, %59.4’ü zayıflama kapsülleri kullandıkları, %34.4’ü akapunktur uygulaması yaptırdıklarını bildirmiştir. Operasyon öncesi katılımcıların %62.3’ünde sağlık sorunu bulunurken, operasyon sonrasında anlamlı bir düşüş gözlenmiştir (%11.3, p<0.01). Katılımcıların %78.1’i operasyon sonrası fiziksel aktivite yaptıklarını, %53.8’i operasyon sonrası vitamin-mineral takviyesi aldığını bildirmiştir. Operasyon sonrası, katılımcıların %8.5’i besinlere karşı alerji/intölerans geliştiğini, %90,6’sı iştahının azaldığını %49,1’i tat kaybı olduğunu, %73,1’i tat kaybı nedeniyle besin tüketiminin azaldığını, %50.0’si, besinlere karşı tiksinti geliştiğini bildirmiştir. Katılımcıların %65,1’inin ameliyat sonrası bazı besinleri tüketirken zorluk yaşadığı, en çok et/tavuk/balık, ekmek/pilav/makarna, sebzeler/salata ve yumurtayı tüketmede zorlandıkları bulunmuştur. Katılımcıların ana öğün düzenleri incelendiğinde, %7,5’ i günde bir ana öğün, %21,7’i iki ana öğün, %62,3’ü üç ana öğün, %8,5’i üçten fazla ana öğün tükettiklerini belirtmişlerdir. Ara öğün sayıları incelendiğinde ise; %17,9’ u bir ara öğün, %39,6’ sı iki ara öğün, %29,2’ si üç ara öğün ve %13,2’ si üçten fazla ara öğün tükettikleri görülmüştür. Katılımcıların %11,3 ile en çok sabah kahvaltısını atladıkları belirlenmiştir. Katılımcıların %33.3’ü iştahı olmadığı için öğün atladıklarını belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: Bariatrik cerrahi; beslenme, obezite, sağlık
|
