Aralýklý oruç, son yýllarda popülerlik kazanan ve kýsýtlý beslenme periyotlarýný içeren beslenme þeklidir. Alternatif gün oruç diyeti, 5:2 modeli ve zaman kýsýtlý beslenme (16:8 modeli) olmak üzere birçok türü bulunmaktadýr. Bu diyet türlerinin birbirlerine göre üstünlüðü olup olmadýðý bilinmemesine raðmen birçok ortak saðlýk sonuçlarý mevcuttur. Bunlar; kan glikoz seviyelerinin normal düzeylerde korunmasý, glikojen depolarýnýn tükenmesi veya azaltýlmasý, yað asitlerinin mobilizasyonu ve ketonlarýn oluþumu, dolaþýmdaki leptin düzeylerinin azaltýlmasý, sýklýkla adiponektin düzeylerinin yükselmesidir. Bu ortak sonuçlarýn yaný sýra yapýlan çalýþmalar aralýklý orucun metabolizma hastalýklarý üzerine olumlu etkileri olduðunu göstermektedir. Metabolik disfonksiyon sonucu özellikle obezite, diyabet hastalýðý ve kardiyovasküler hastalýklar gibi bir dizi kronik hastalýklar görülmektedir. Metabolik hastalýklarýn nedeni, büyük ölçüde genetik faktörlere, bireylerin beslenme alýþkanlýklarýna, fiziksel aktivite durumuna ve yaþlanmaya baðlý deðiþikliklerle iliþkilidir. Metabolik hastalýklarýn görülme sýklýðý, son 30 yýl içerisinde dünya genelinde ciddi anlamda artmýþtýr. Aralýklý oruç, özellikle obezite de kalori kýsýtlamasý kadar etkili olduðu, hatta bazý çalýþmalarda kalori kýsýtlamasýndan üstün olduðu gösterilmiþtir. Bunun yanýnda, lipid profilini iyileþtirerek kardiyovasküler hastalýklar üzerinde olumlu etkiler saðladýðý gösterilmiþtir. Diyabet hastalýðýnda ise insülin direncinin düzeltilmesiyle ve pankreasýn beta hücrelerinin korunmasýyla saðlýða olumlu etkilerin olduðu laboratuar çalýþmalarýnda gösterilmiþtir. Sonuç olarak, aralýklý oruç diyetlerinin metabolik hastalýklar üzerinde etkili olduðu görülmekte, ancak etkinliðinin kanýtlanabilmesi için daha fazla klinik çalýþmalara ihtiyaç duyulmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Aralýklý Açlýk, Metabolik Hastalýklar, Beslenme
|
