Anoreksiya nervoza (AN), minimum kiloyu korumada zorluk, kilo alma korkusu ve çarpýk bir vücut imajý ile karakterize; sýklýkla fiziksel hiperaktivite ile iliþkili bir yeme bozukluðudur. Yüksek düzeyde fiziksel aktivite hastalýðýn þiddetini, seyrini, tedavinin baþarýsýný etkilemektedir. Anoreksiya hastalarýnýn klinik tedavisi sýrasýnda fiziksel aktivitenin nasýl yönlendirilmesi gerektiði tartýþmalýdýr. Bu düþünceden hareketle bu çalýþmada anoreksiyalý hastalarda fiziksel aktivite seviyelerini araþtýrmayý ve tedavi sürecinde yapýlan uygulamalarý derleyerek sonuca ulaþmak amaçlanmýþtýr. Bu amaç doðrultusunda Google Scholar ve PubMed veri tabanlarýný kullanarak sistematik olarak makaleler taranmýþtýr. Taranan makalelerden Davis ve arkadaþlarýnýn yaptýðý çalýþma hiperaktivitenin, yeme bozukluklarýnýn ortak bir özelliði olduðunu ve AN'li hastalarýn %31-80'i, hastalýðýn fazýna ve hastalýðýn ciddiyetine baðlý olarak hiperaktivite sergilediðini ayrýca, hastalýk öncesi aktivite düzeylerinin daha sonraki aþýrý aktiviteyi öngördüðü gösterilmiþtir. Stober ve arkadaþlarý , Casper ve Leslie ‘nin yaptýðý iki ayrý çalýþma sonuçlarýna göre ise AN’li kiþilerde yüksek fiziksel aktivite þiddetinin daha yüksek kronik sonuç olasýlýðý ile iliþkili olduðunu bildirmiþtir. 2010 yýlýnda yatarak tedavi gören AN’lý kadýnlarda yapýlan bir çalýþmada azalmýþ yeme bozukluklarý psikopatolojisi, azalmýþ fiziksel aktivite baðýmlýlýðý ile iliþkilendirilmiþtir. Sonuç olarak Anoreksiya Nervoza hastalarýnda özellikle BKÝ deðeri 14’ün altýnda olan bireylerde sürecin ; alanýnda uzman olan; bu alanda özel eðitimler almýþ ve spontan fiziksel aktiviteyi (tipi, yoðunluðu, süresi, sýklýðý) deðerlendirebilen ve multidisipliner profesyoneller tarafýndan kiþiselleþtirilmiþ programlar aracýlýðý ile yönetilmesi gerekmektedir. Bu kiþiselleþtirilmiþ programlar, hiperaktivitenin zararlý sonuçlarýný sýnýrlamayý ve fiziksel aktivitenin beklenen faydalarýný optimize etmeyi amaçlamalýdýr.Özellikle diyetisyen ve fizyoterapist iþbirliðine daha fazla önem verilerek hastanýn ve ekibin birbirine güveni saðlamlaþtýrýlmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: Anoreksiya Nervoza, Fiziksel Aktivite, Hiperaktivite, Yeme Bozukluðu
|
