Bu sistematik gözden geçirme çalýþmasý sosyal medya üzerinden kilo vermeye iliþkin uygulamalarý içeren çalýþmalarýn temel özelliklerini, metodolojisini ve sonuçlarýný incelemek üzere yürütülmüþtür. Bu amaçla sistematik olarak yürütülen aramalar sonucunda, kilo deðiþimine yönelik uygulamalara sosyal medyayý dahil eden, obezite ve kilo kaybý ile iliþkili olan 19 çalýþma incelenmiþtir. Çalýþmalarda aðýrlýklý olarak Facebook (n=13, %68.4) platformunun, ardýndan Twitter (n= 4, %21.1) ve diðer (n=2, %10.5) sosyal platformlarýn kullanýldýðý görülmüþtür. Çalýþmalar, deneysel (n=9, %47.4), yarý deneysel (n=2, %10.5), deney öncesi tasarým (n=5, %26.3) ve karma yöntem (n= 3, %15.8) tasarýmlarýna sahiptir. Sýklýkla pilot araþtýrma niteliðinde olan bu çalýþmalarda, sosyal medya üzerinden yürütülen uygulamalarýn dahil edilmesi sonucunda kilo kaybý ve kilo ile iliþkili ölçümlerde azalma bildirilirken, kilo kaybýyla iliþkili olarak davranýþsal deðiþiklikler (ör: yeme örüntüsü) de rapor edilmektedir. Bunun yaný sýra sosyal medyada etkileþim sýklýðýnýn kilo kaybý ile iliþkili olduðu, paylaþým türlerinin çevrim içi aktivite üzerinde etkili olduðu, sosyal medya temelli kilo verme müdahaleleri sonucunda algýlanan sosyal destek, motivasyon, diyetle ilgili öz yeterlilik ve sorumluluk gibi deðiþkenlerde farklýlaþmalar olduðu da belirtilmiþtir. Sosyal medya etkileþimi ve kilo kaybý ile iliþkili olarak; potansiyel karýþtýrýcý deðiþkenlerin kontrol altýna alýndýðý daha fazla randomize kontrollü araþtýrmalar yürütülmesinin ilgili kilo kaybýyla iliþkili deðiþkenlerin tabiatýnýn anlaþýlmasýnda ve obezite ile mücadelede yardýmcý bir araç olabileceði düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sosyal medya, kilo kaybý, obezite, twitter, tweet, facebook
|
