Bu sistematik gözden geçirme çalışması sosyal medya üzerinden kilo vermeye ilişkin uygulamaları içeren çalışmaların temel özelliklerini, metodolojisini ve sonuçlarını incelemek üzere yürütülmüştür. Bu amaçla sistematik olarak yürütülen aramalar sonucunda, kilo değişimine yönelik uygulamalara sosyal medyayı dahil eden, obezite ve kilo kaybı ile ilişkili olan 19 çalışma incelenmiştir. Çalışmalarda ağırlıklı olarak Facebook (n=13, %68.4) platformunun, ardından Twitter (n= 4, %21.1) ve diğer (n=2, %10.5) sosyal platformların kullanıldığı görülmüştür. Çalışmalar, deneysel (n=9, %47.4), yarı deneysel (n=2, %10.5), deney öncesi tasarım (n=5, %26.3) ve karma yöntem (n= 3, %15.8) tasarımlarına sahiptir. Sıklıkla pilot araştırma niteliğinde olan bu çalışmalarda, sosyal medya üzerinden yürütülen uygulamaların dahil edilmesi sonucunda kilo kaybı ve kilo ile ilişkili ölçümlerde azalma bildirilirken, kilo kaybıyla ilişkili olarak davranışsal değişiklikler (ör: yeme örüntüsü) de rapor edilmektedir. Bunun yanı sıra sosyal medyada etkileşim sıklığının kilo kaybı ile ilişkili olduğu, paylaşım türlerinin çevrim içi aktivite üzerinde etkili olduğu, sosyal medya temelli kilo verme müdahaleleri sonucunda algılanan sosyal destek, motivasyon, diyetle ilgili öz yeterlilik ve sorumluluk gibi değişkenlerde farklılaşmalar olduğu da belirtilmiştir. Sosyal medya etkileşimi ve kilo kaybı ile ilişkili olarak; potansiyel karıştırıcı değişkenlerin kontrol altına alındığı daha fazla randomize kontrollü araştırmalar yürütülmesinin ilgili kilo kaybıyla ilişkili değişkenlerin tabiatının anlaşılmasında ve obezite ile mücadelede yardımcı bir araç olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sosyal medya, kilo kaybı, obezite, twitter, tweet, facebook
|
