Hedonik açlýk, fizyolojik açlýk olmamasýna raðmen bireyin zevk almak amacýyla yemek yemeye duyduðu iþtah ve dürtü olarak tanýmlanmaktadýr. Hedonik açlýðýn oluþumunda görsel uyaranlar, uyku kalitesi, obezite gibi birçok faktör etkili olabilmektedir. Görsel uyaranlara en fazla maruz kalýnan mecralardan biri sosyal medya platformlarýdýr. Sosyal medyanýn bireylerin yaþamýný ve ikili iliþkilerini etkileyecek þekilde kullanýlmasý sosyal medya baðýmlýlýðý olarak tanýmlanmakta ve bu durum uyku kalitesi ve obezite ile iliþkili olabilmektedir. Bu çalýþmada, yetiþkin bireylerde (n=100) hedonik açlýk ve sosyal medya baðýmlýlýðýnýn uyku kalitesi ve obezite üzerine etkisi incelenmiþtir. Araþtýrmaya katýlan bireylerin hedonik açlýk durumlarý “Besin Gücü Ölçeði”, sosyal medya baðýmlýlýklarý “Sosyal Medya Baðýmlýlýðý Ölçeði-Yetiþkin Formu”, uyku kaliteleri ise “Pittsburgh Uyku Kalite Ýndeksi (PUKÝ)” kullanýlarak deðerlendirilmiþtir. Ayrýca, katýlýmcýlarýn beyana dayalý vücut aðýrlýðý ve boy uzunluðu verileri alýnmýþ ve bu veriler kullanýlarak BKÝ deðerleri hesaplanmýþtýr. Çalýþma sonucunda hedonik açlýk ve BKÝ deðerleri arasýnda anlamlý bir iliþki bulunamazken (p>0,05), hedonik açlýk ile PUKÝ alt boyutlarýndan uyku bozukluðu ve gündüz iþlev bozukluðu arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki olduðu tespit edilmiþtir (p<0,05). Ayrýca, hedonik açlýk ile uyku kalitesinin negatif yönde iliþkili olduðu görülmüþ ancak istatistiksel olarak anlamlý iliþki bulunamamýþtýr. Sosyal medya baðýmlýlýðýnýn uyku kalitesi ile negatif yönde anlamlý iliþkisi olduðu (p<0,05), BKÝ deðeriyle ise negatif yönde iliþkisi olduðu ancak bu iliþkinin istatistiksel olarak anlamlý olmadýðý belirlenmiþtir (r= -0,073; p>0,05). Sonuç olarak hedonik açlýk ile obezite arasýnda anlamlý iliþki bulunmamýþ ancak sosyal medya baðýmlýlýðýnýn hedonik açlýk ile iliþkili olduðu görülmüþ, ayný zamanda sosyal medya baðýmlýlýðý ve hedonik açlýk arttýkça uyku kalitesinin azaldýðý belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Hedonik Açlýk, Obezite, Sosyal Medya Baðýmlýlýðý, Uyku Kalitesi
|
