Akdeniz diyeti, çeþitli besinlerin belirli miktarda ve biçimde tüketilmesinin yanýnda bir dizi davranýþsal ve sosyal faktör içeren kapsamlý bir yaþam biçimidir. Akdeniz diyetine baðlýlýðýn saðlýðý geliþtirdiði ve kronik hastalýklarýn geliþimini önlediði çalýþmalarla kanýtlanmýþtýr. Diyete baðlýlýðýn, coðrafi bileþenlerin yaný sýra çeþitli sosyokültürel ve bireysel faktörlerle de (yaþ, cinsiyet eðitim düzeyi, medeni durum, beden kütle indeksi (BKI)) iliþkili olduðu gösterilmiþtir. Amaç: Bu kapsamda mevcut çalýþmada Türk yetiþkinlerde Akdeniz diyetine uyum ile çeþitli bireysel faktörler (yaþ, cinsiyet eðitim düzeyi, medeni durum, BKI ve öðün sýklýðý) arasýndaki iliþki deðerlendirilmiþtir. Yöntem: Araþtýrma verileri, demografik özellikler ve öðün sýklýðý bilgisini sorgulayan bir anket ve geçerli, güvenilir Akdeniz Diyetine Baðlýlýk Ölçeði ile dijital ortamdan çevrimiçi þekilde ve yüz-yüze görüþme yöntemiyle elde edilmiþtir. Bulgular: Çalýþma 471 katýlýmcý ile gerçekleþtirilmiþ (%18,2 erkek, %81,8 kadýn) olup, bireylerin %23’ü, düþük, %61,8’i orta ve %15,2’si yüksek Akdeniz diyet uyumu puanlarýna sahipti. Akdeniz diyetine uyum ile medeni durum ve ara öðün sayýsý arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki olduðu (p<0.05) ve günde ≥3 ara öðün tüketen bireylerin Akdeniz diyetine baðlýlýk puanlarýnýn, hiç ara öðün tüketmeyenlere kýyasla daha yüksek olduðu belirlenmiþtir (p<0.05). Sonuç: Akdeniz diyetinin saðlýðý destekleyici özellikleri göz önüne alýndýðýnda Türk yetiþkinler arasýnda Akdeniz diyeti’ne baðlýlýðýn daha fazla artýrýlmasý hedeflenmelidir. Akdeniz diyetinin saðlýðý destekleyici özellikleri ve sýk ara öðün yapmanýn glisemik kontrol ve tokluk üzerine olumlu etkileri düþünüldüðünde saðlýklý diyet alýþkanlýklarýna sahip bireylerde her iki davranýþýn da görülmesi birbirini destekleyicidir. Ek olarak Akdeniz diyetine baðlýlýk ile bireysel faktörler arasýndaki iliþkiyi deðerlendiren daha geniþ örneklemler ile yapýlacak ileri düzey çalýþmalara ihtiyaç vardýr. ORCID NO: 0000-0001-9910-0519
Anahtar Kelimeler: Akdeniz diyeti, Öðün sayýsý, Demografik özelikler, Beden Kütle Ýndeksi, Yetiþkin Bireyler
|
