Yeme farkýndalýðý, duygu düþüncelerin bilincinde olarak fiziksel açlýða göre beslenmeyi hedefleyen bir yaklaþýmdýr. Literatürde yeme farkýndalýðýnýn; yeme davranýþýný düzenleyerek, porsiyon kontrolüne, saðlýklý besin seçimine yönelmeye, aþýrý besin tüketimini engellemeye yardýmcý olarak aðýrlýk kontrolünün saðlanmasýnda etkili olabildiði bildirilmiþtir. Tip 2 diyabetli bireylerde yeme farkýndalýðýnýn arttýrýlmasýna yönelik eðitimler duygusal stresi yönetimi ve daha iyi glisemik kontrol saðlanabileceði rapor edilmiþtir. Ancak literatürde tip 2 diyabetli bireylerde yeme farkýndalýðý ile kiþisel özellikler, vücut kompozisyonu ve yaþam kalitesi arasýndaki iliþki belirsizdir. Bu çalýþmanýn amacý; tip 2 diyabetli bireylerdeki mevcut yeme farkýndalýðý düzeyleri ile sosyodemografik özellikler, vücut kompozisyonu, metabolik saðlýk parametreleri ve yaþam kalitesi arasýndaki iliþkiyi deðerlendirmektedir. Araþtýrmaya; Diyabet polikliniklerine gelen 19-65 yaþ arasý 142 Tip 2 diyabet hastasý birey katýlmýþtýr. Katýlýmcýlarýn boy uzunluðu, vücut aðýrlýðý, bel ve kalça çevreleri ölçülerek kaydedilmiþ ve Sosyodemografik ve Saðlýk Bilgi Formu, Yeme Farkýndalýðý Ölçeði ile Yaþam Kalitesi Ölçeði kýsa formu uygulanmýþtýr. Ayrýca katýlýmcýlarýn HbA1c, TSH, serbest T4 ve açlýk kan þekeri deðerleri kaydedilmiþtir. Verilerin istatistiksel analizi SPSS programý ile yapýlmýþtýr. Yeme farkýndalýðý ile yaþam kalitesi arasýnda pozitif yönde anlamlý bir iliþki bulunmuþtur (r=0.626, p=0.001). Ancak, yeme farkýndalýðý düzeyi ile BKÝ, bel çevresi, vücut aðýrlýðý, bireylerin eðitim durumu ve cinsiyet arasýnda istatistiksel açýdan anlamlý bir iliþki bulunmamýþtýr. Bu çalýþma ile tip 2 diyabetli bireylerde yeme farkýndalýðý arttýkça yaþam kalitesinin de artabileceðini göstermiþtir. Bu çalýþma sonuçlarýnýn geliþtirebilmek adýna tip 2 diyabetli yetiþkinlerde yeme farkýndalýðý eðitimleri düzenlenerek vücut kompozisyonu üzerindeki etkinliðinin deðerlendirildiði müdahale yapýlan gelecekteki çalýþmalara ihtiyaç vardýr.
(Lisans tezinden üretilen bu çalýþma,TÜBÝTAK 2209-A Üniversite Öðrencileri Araþtýrma Projeleri Destekleme Programý kapsamýnda desteklenmiþtir.)
Anahtar Kelimeler: Tip 2 Diyabet, Yeme Farkýndalýðý, BKÝ, Metabolik Saðlýk
|
