Keywords:

Giriş ve Amaç: Profesyonel spor hayatları boyunca sporcular yüksek şiddette fiziksel aktivitelere katılmaktadırlar. Bu antrenmanlara bağlı olarak gelişen adaptasyonlar sporcularda hem sportif performans anlamında hem de sağlık anlamında avantaj sağlamaktadır. Fakat profesyonel spor hayatının sonlanmasıyla birlikte, fiziksel aktivite düzeyindeki azalmaya rağmen beslenme alışkanlıklarının değişmemesine bağlı olarak özellikle vücut ağırlığında artışlar olmaktadır. Bu artışlar yağ dokusunda gerçekleştiğinde hastalık riskini arttırmaktadır. Bu nedenle sporcuların emekli olduktan sonra ağırlık değişimlerinin takibi önemlidir. Bu nedenle bu araştırma profesyonel düzeyde antrenmanlara katılmış, en az 10 yıldır emekli olan 40 yaş üzerindeki eski sporcuların obezite riskini araştırmak amaçlanmıştır. Bu amaçla 50 emekli erkek sporcu (44.53.3 yıl, 176.8 1.7 cm, 84.5 1.7 kg) araştırmaya katılmıştır. Yöntem: Araştırmaya katılan sporcuların kas kütlelerini ve yağ yüzdelerini belirlemek için bioelektrik empedans cihazıyla ölçümler yapılmıştır. Katılımcıların fiziksel aktivite düzeylerini belirlemek için Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği (IPAQ) kullanılmış ve MET cinsinden hesaplanmıştır. Obezite durumu için yağ yüzdesi ölçümlerine dair Dünya Sağlık Örgütü’nün erkekler için referans değeri olan > %25 dikkate alınmıştır. Sporcularda yağ yüzdesi ve vücut ağırlığı üzerine fiziksel aktivite düzeyinin etkisini belirlemek için korelasyon analizleri SPSS programı ile gerçekleştirilmiştir Bulgular: Araştırmaya katılan emekli sporcuların ortalama değerleri yağ yüzdeleri için 22.2  4.9 % , vücut kütle indeksleri için 27.0  3.2 kg/m2 olarak tespit edilmiştir. Bununla birlikte ortalama fiziksel aktivite düzeyleri 3182.8 1105.8 MET olarak bulunmuştur. Katılımcıların vücut ağırlığı ve fiziksel aktivite düzeyleri arasında negatif yönde istatistiksel açıdan anlamlı korelasyon tespit edilmiştir (Spearman’srho= -0.317; p=0.025). Benzer şekilde vücut kütle indeksi ( Spearman’srho= -0.433; p=0.002) ve yağ yüzdesi (Spearman’srho= -0.426; p=0.002) ile negatif korelasyon bulunmuştur. Araştırmaya katılan 50 sporcudan 14’ü>25 yağ yüzdesiyle obez olarak tanımlanmıştır. Obez eski sporcuların fiziksel aktivite düzeyleri değerlendirildiğinde ise bu 14 kişiden sadece birinin 3000 MET üzerinde fiziksel aktivitelere katıldığı ve 11 tanesinin 2500 MET altında fiziksel aktivite düzeyine sahip olduğu gözlemlenmiştir. Tartışma ve Sonuç: Bu araştırma eski sporcularda vücut kütle indekslerinin ve vücut yağ yüzdelerinin fiziksel aktivite düzeyinin azalmasına bağlı olarak arttığı tespit edilmiştir. Katılımcıların yaklaşık olarak %30’nda obezite görülmesi eski sporcuların sağlık anlamında risk taşıdığını ve sporu bıraktıktan sonra beslenme ve fiziksel aktivite gibi yaşam alışkanlıklarının önemli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Emekli Sporcular, Obezite, Vücut Yağ Yüzdesi, Fiziksel Aktivite