Dünya Saðlýk Örgütü (DSÖ) obeziteyi ‘Saðlýðý bozacak ölçüde vücutta aþýrý yað birikmesi’ olarak tanýmlamýþtýr. Ýnsülin direnci, vücudun hücrelerinin insüline yanýt verme yeteneðinin azaldýðý bir durumu ifade eder. Ýnsülin, pankreastan salgýlanan bir hormondur, metabolizmanýn düzenleyici temel hormonlarýndan biridir ve kan glikozu regülasyonunu saðlamaktadýr. Ýnsülin, kan dolaþýmýndaki glikoz seviyelerini düzenlemek için hücrelere glikozun alýnmasýný saðlar. Ýnsülin direnci durumunda, hücreler insüline yanýt vermezler ve glikoz hücre içine giremez. Obezite, bozulmuþ insülin hassasiyeti ile iliþkilendirilmiþtir. Ýnsülin sinyal yolaðýnýn ana regülatörleri insülin reseptör substratlarýdýr (IRS). Ýnsülin reseptörleri, hücre yüzeyinde bulunur ve insülin, bu reseptörlere baðlandýðýnda, reseptörler üzerinde tirozin fosforilasyonunu baþlatarak insülin sinyal yolaklarýný aktive eder. Ýnsülin Reseptör Substratý 1( IRS-1), bu sinyal yolaklarýnýn önemli bir bileþenidir. Ýnsülin, hücre zarýna baðlanarak tirozin fosforilasyonu ile hücre içinde IRS1’i aktive eder ve insülin sinyal yolaklarýný baþlatarak hücrelere glikoz alýmýný saðlar. Obezitede aþýrý yað birikimi ve sistemik inflamasyon ile oluþabilcek serin fosforilasyonu IRS1 ve diðer insülin sinyal yolaklarý üzerinde olumsuz etkilere neden olur. Bu durum, insülin direncinin geliþmesine neden olmaktadýr.. Obezite ve insülin direnci tedavisinde ilk aþama beslenme desteðidir. Orta düzeyde saðlanan kilo kaybý dolaþýmdaki serbest yað asitleri, trigliseredler, insülin, leptin, PAI-1 ve yað hücrelerinin diðer ürünlerinin azalmasý ile bir hiposekratuvar katabolizma gerçekleþtirir. Yapýlan araþtýrmalarda insülin direnci ile obezite arasýnda güçlü iliþkiler bulunmaktadýr. Araþtýrmalara göre Ýnsülin duyarlýlýðý beden kütle indeksi ve vücuttaki yað miktarý ile ters iliþkili göstermektedir. Sonuç olarak obezite, insülin direncinin temel risk faktörüdür. Obezite ile insülin direnci iliþkisinin daha iyi anlaþýlabilmesi için daha çok çalýþmaya gereksinim vardýr.
Anahtar Kelimeler: Obezite, insülin direnci, beslenme
|
