Türkiye’de 6-7 Þubat 2023 tarihlerinde meydana gelen deprem, on bir ili doðrudan etkilemiþtir. Doðal afetlerle iliþkili hastalýk ve ölümlerin önemli bir kýsmý yetersiz ve/ya uygun olmayan beslenme koþullarýndan kaynaklandýðý için acil durumda yeterli ve dengeli beslenmenin saðlanabilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, küresel olarak, doðal afetlerin hemen sonrasýnda acil durum beslenme koþullarýyla ilgili bilimsel kanýtlarýn eksikliði afetzedelerin beslenmesini destekleme çabalarýnýn önüne geçebilmektedir. Bu nedenle bu araþtýrmada, Malatya'da kurulan yemek çadýrlarý ve gýda daðýtým yerlerindeki yardýmlarýn beslenme ihtiyacýný karþýlama durumu vaka-çalýþmasý yaklaþýmý ile deðerlendirilmiþtir. Belirlenen 13 noktada yapýlandýrýlmýþ gözlem protokolü ile elde edilen veriler nicel ve nitel analizlerle deðerlendirilmiþtir. Niteliksel veri kaynaðý olarak kullanýlan fotoðraflar NVivo 1.7.1 kullanýlarak analiz edilmiþtir. Her bir daðýtým noktasýnda çekilen fotoðraflar iki ayrý araþtýrmacý tarafýndan ayrý ayrý kodlanmýþ ve daha sonra kodlar birleþtirilerek niteliksel içerik analizi ile tema ve kategoriler oluþturulmuþtur. Bilgisayar destekli görsel analiz bulgularý, niceliksel sonuçlarla birlikte yorumlanmýþ ve nirengi/çeþitlendirme (üçgenleme) yöntemi tamamlanmýþtýr. Sonuç olarak, depremzedelere ve gönüllülere sunulan yemeklerin enerji, protein, yað, lif, C vitamini, kalsiyum ve demir açýsýndan yetersiz olduðu; ancak sodyum seviyelerinin merkezlerin çoðunda maksimum eþiðin üzerinde olduðu bulunmuþtur. Tematik analizlerde belirlenen kapsayýcý temalar sahada gözlem yapýlan noktalarda daðýtýlan gýdalarýn besin deðeri, hijyen ve zor yaþam koþullarýndan ötürü farklý yaþ ve fiziki koþullardaki bireyler için uygun olmadýðýný göstermiþtir. Nicel ve nitel analizlerin bir arada deðerlendirilerek üçgenleme yapýlan çalýþmada beslenme çevresinin Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi’yle uyumlu olmadýðý belirlenerek, öneriler sunulmuþtur. ORCID NO: 0000-0001-6208-3540
Anahtar Kelimeler: Afet, Beslenme, Gýda güvencesi, Afete Hazýrlýk
|
