Kardiyovasküler hastalýklar hem geliþmiþ hem de geliþmekte olan ülkelerde morbidite ve mortalitenin önde gelen nedenleridir .Yüksek kolesterol, hipertansiyon, obezite, diyabet ve metabolik sendrom kardiyovasküler hastalýklar için major risk faktörleridir. Bu risk faktörlerinin büyük çoðunluðu diyet ve yaþam tarzýyla iliþkilidir. Doðada yaygýn olarak bulunan inorganik maddeler olan mineraller vücudun büyümesi ve geliþmesi, yaþamýn sürdürülmesi ve saðlýðýn korunmasý gibi rollere sahiptir. Mineraller, pro-oksidan veya antioksidan fonksiyonlara sahip olabileceðinden kardiyovasküler saðlýk üzerine farklý etkiler göstermektedir. Bu noktada yapýlan araþtýrmalarda, bazý minerallerin kardiyovasküler hastalýklar riskini olumlu veya olumsuz yönde etkileyebileceði görülmüþtür. Örneðin bu eser elementlerin eksikliði kardiyovasküler disfonksiyona neden olabilir. Literatürde kardiyovasküler saðlýkla en çok iliþkilendirilen mineraller kalsiyum, demir, çinko, bakýr ve selenyumdur. Kalsiyum, insan fizyoloji ve patolojisinde oldukça önemli bir rol oynamaktadýr. Buna ek olarak, kemiklerin en temel maddesi kalsiyumdur. Pek çok hücre kalsiyum duyarlý reseptörlere sahiptir. Demir, çinko, bakýr ve selenyum gibi geçiþ metalleri, hücre metabolizmasýnda etkilidirler. Serum metal düzeyleri ile kardiyovasküler risk faktörleri ve kardiyovasküler olaylar arasýnda pozitif bir iliþki olduðu düþünülmektedir. Bununla birlikte diyetle veya takviye olarak bu minerallerin alýmýnýn kardiyovasküler saðlýða etkileri konusunda tartýþmalar vardýr. Mecvut tartýþmalar göz önüne alýndýðýnda, iyi tasarlanmýþ araþtýrmalarla minerallerin kardiyovasküler olaylar ve kardiyovasküler olaylara baðlý ölümle iliþkisi deðerlendirilmelidir. Bu derleme, literatürde en çok kardiyovasküler saðlýk üzerinde rolü olduðu düþünülen minerallerin kalp-damar hastalýklarýndaki rolünü ortaya koymayý hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler: Kardiyovasküler hastalýklar, Mineraller, Hipertansiyon
|
