Kanser genetik çok faktörlü bir hastalýk olarak ele alýndýðýnda, kanserin yatkýnlýðý, geliþimi ve prognozu açýsýndan bir dizi yönün araþtýrýlmasý ve analiz edilmesi gerekir. Kanser risk deðerlendirmesindeki açýk olmayan rolü nedeniyle onkolojik alanda artan ilgi gören bu çok boyutlu faktörlerden biri diyet ve mikrobesinlerdir. Dahasý, çalýþmalar ilerledikçe, diyet ve hastalarýn moleküler deðiþimi arasýnda daha net bir baðlantý belirlenebilir ve ölçülebilir hale geliyor ve böylece spesifik fenotipik deðiþiklikleri farklý besin alýmýyla iliþkilendiren eski genel görüþün yerini alýyor. Sýrasýyla, genom ve diyet arasýndaki karþýlýklý iliþkiye odaklanan iki ana alan vardýr: nutrigenetik ve nutrigenomik. Nutrigenetik, beslenmenin gen düzeyinde etkilerini incelerken nutrigenomik, besinlerin genom ve transkriptom kalýplarý üzerindeki etkisini inceler. Hastalarýn genomik profilleri ile besin alýmlarý arasýndaki etkileþimi hassas bir þekilde deðerlendirerek, beslenme ve saðlýk hizmetlerini kapsayan kiþiselleþtirilmiþ bir ilaç kavramý tasavvur etmek mümkündür. Bilimsel literatürdeki kanýtlarla birlikte kanser geliþimi üzerinde engelleyici bir etkiye sahip olabilecek besinlerin listesi oldukça geniþtir. Bu derlemenin amacý, bazý temel mikro besin bileþenlerinin (A vitamini, C vitamini, D vitamini, selenyum, likopen, çinko, karateonidler ve kurkumin) ve bazý makro besinlerin (çoklu doymamýþ yað asitleri, prebiyotikler ve probiyotikler) farklý kanser türlerini önleme ve/veya tedavide sahip olabileceði etkileri deðerlendirmek ve sunmaktýr. Bu besinlerin uygulanmasý, kanser inhibisyonu ile ilgili olarak in vitro ve in vivo önemli sonuçlar gösterdi, ancak gerçek hastalarda etkili dozlarda uygulama ile ilgili daha fazla çalýþmanýn yapýlmasý gerekiyor.
Anahtar Kelimeler: Nutrigenetik, Nutrigenomik, Kanser, Kemoprevansiyon
|
