| |
Giriþ:
COVÝD-19’dan korunmak amacýyla baðýþýklýðý güçlendirmek için beslenme oldukça önemlidir. Kiþilerin günlük alýþkanlýklarýný ve duygu durumlarýný etkileyen karantina uygulamalarý da beslenme ve fiziksel aktivite davranýþlarýna etki etmektedir.
Bu çalýþmada Ýstanbul’un bir ilçesinde COVÝD-19 geçiren kiþilerin beslenme ve fiziksel aktivite alýþkanlýklarýndaki deðiþimi incelemek amaçlanmýþtýr.
Gereç-Yöntem:
Araþtýrma tanýmlayýcý bir araþtýrma olup, Haziran, 2020-Þubat, 2021 tarihleri arasýnda COVÝD-19 hastasý olan 591 kiþi çalýþmaya dahil edilmiþtir. Kiþilerin sosyodemografik bilgilerinin, COVÝD-19 öncesi ve sonrasý beslenme ve fiziksel aktivite alýþkanlýklarýnýn, COVÝD-19 hastalýk seyrinin sorgulandýðý 22 soruluk anket, kiþilerle telefonla görüþülerek uygulanmýþtýr. Veriler SPSS V.21.0 programýnda analiz edilmiþtir. Araþtýrmanýn kurum izinleri alýnmýþtýr.
Bulgular:
Araþtýrmaya dahil edilen 591 kiþinin yaþ ortalamasý 38,76 ± 13,81 (Min:11, Mak:88, Medyan:37,0)’dir. COVÝD-19 geçirmeden önceki kilo ortalamalarý 75,65 ± 15,48 (Min: 38, Mak:125, Medyan: 75,00); geçirdikten sonraki 73,82 ± 15,22 (Min:38, Mak:125, Medyan: 74,00)’dýr. Kiþilerin COVÝD-19 öncesi VKI ortalamasý; 26,79 ± 4,99 (Min: 16,36, Mak:50,07, Medyan: 26,43) olup %38,3’ü fazla kilolu, %33,5’i normal kilolu, %24,1’i obez ve %1,2’si (7 kiþi) morbid obezdir. Kiþilerin %46,4’ü erkek, %68,5’i evlidir. %43,5’i ilköðretim, %26,4’i lisans mezunudur. %31,6’sý serbest meslek sahibi, %28,3’sý ev hanýmýdýr. Kiþilerin %71,9’unun ek hastalýðý yoktur; %59,7’si COVÝD-19’u hafif, %32,8’i orta þiddette geçirdiðini belirtmiþtir.
Kiþilerin COVÝD-19 sonrasý kilolarýnda anlamlý bir düþüþ olmuþtur. (p<0,001) Kiþilerin günde en az bir öðün et/tavuk/balýk/kurubaklagil tüketimi COVÝD-19 sonrasý azalmýþtýr. (p: 0,01) Kiþilerin her gün en az 2 porsiyon sebze-meyve tüketimi COVÝD-19 sonrasý yükselmiþtir. Kiþilerin günlük su tüketimi hastalýk sonrasý yükselmiþ, (p<0,001) haftalýk paketli gýda tüketim sýklýðý azalmýþtýr. (p<0,001) Kiþilerin haftalýk fiziksel aktivite sýklýðý azalmýþ (p<0,001) ve COVÝD-19 sonrasý vitamin takviyesi kullanýmý anlamlý olarak yükselmiþtir (p<0,001).
Sonuç:
Çalýþma sonuçlarý bireylerin COVÝD-19 hastalýðý geçirmesiyle beslenme, takviye kullanýmý ve fiziksel aktivite davranýþlarýnda deðiþiklikler olduðunu göstermektedir. Kiþilere bu süreçte doðru beslenme danýþmanlýðýnýn yerel saðlýk otoriteleri tarafýndan verilmesinin faydalý olacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Beslenme alýþkanlýklarý, COVÝD-19, Fiziksel Aktivite
|
