Böbrekler vücut hemostazýnda önemli bir rol oynamaktadýr. Böbrek yetmezliði, böbrek iþlevlerinin ve glomerül filtrasyon hýzýnýn (GFR) düþmesi, biriken üremik toksinlerin vücudu olumsuz olarak etkilediði durumu ifade etmektedir. Kronik böbrek yetmezliði (KBH) dünyada ve Türkiye’de yaygýn olarak karþýlaþýlan bir halk saðlýðý sorunudur. Erken teþhis edildiðinde önlenmesi veya durdurulmasý mümkündür ancak, erken teþhis oraný düþüktür. Son dönem böbrek yetmezliði (SDBY) kronik böbrek yetmezliðinin beþinci evresini ifade etmek için kullanýlmaktadýr. SDBY’nin tedavisinde farklý renal replasman tedavileri uygulanabilmektedir. Hemodiyaliz (HD) hastalarýnda beslenme desteði oldukça önemlidir. Týbbi beslenme tedavisinin amacý, oluþabilecek komplikasyon riskinin en aza indirilmesi, hastalýðýn ilerleyiþini yavaþlatýlmasý, üremik toksisitenin azaltýlmasý, nefron kayýplarýnýn oluþturabileceði sistemik komplikasyonlarýn önlenmesi, hastanýn iþtah durumunun düzenlenmesi, malnütrisyonun önlenmesi, sývý elektrolit dengesinin saðlanmasý olarak hedeflenmektedir. Týbbi beslenme tedavisi bireye özgü olarak planlanmalýdýr. Bu çalýþmada HD uygulanan kronik böbrek yetmezliði hastalarýnda týbbi beslenme desteði, güncel bilgiler ýþýðýnda incelenmiþtir. Hemodiyaliz tedavisi uygulanan kronik böbrek yetmezliði hastalarýnda bireye özgü diyet hazýrlanmasý oldukça önemlidir. Son dönem böbrek yetmezliði oluþan hastalarýn, diyalize baðlý komplikasyonlardan veya hastalýða baðlý komorbitler ile beslenme durumu arasýnda iliþki saptanmýþtýr. Bu hastalarda sýklýkla görülen protein-enerji malnütrisyonu ile karþýlaþmamak için diyetleri planlanýrken, yeterli enerji ve protein içermesinin yaný sýra diyetin toplam yað, kolesterol, doymuþ ve doymamýþ yað asidi, vitamin ve mineral içeriklerinin dikkatle ve özenle hazýrlanmasý gerekmektedir. Hastalar için makro ve mikro besin öðelerinin yeterli saðlanamadýðý durumlarda, hastalarýn enerji açýklarýný kapatabilmek için düþük proteinli ürünler, enteral ürünler ya da intradiyalitik beslenme uygulamasý yapýlmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, Malnütrisyon, Týbbi Beslenme Tedavisi
|
