Günümüzde besin tüketimi sadece enerji ihtiyaçlarýný karþýlama nedeniyle olmamaktadýr. Tok hissedilse bile besinlerden alýnan haz, aþýrý beslenmeyi tetiklemektedir. Haza baðlý beslenme durumu literatürde hedonik açlýk, iyi hissetmek için yeme, besin baðýmlýlýðý gibi terimler ile ifade edilebilmektedir. Hedonik açlýða baðlý olarak lezzetli besinlerin sýk sýk ve fazla miktarlarda tüketilmesi obeziteye neden olmaktadýr. Obezite ise yeme bozukluklarý, insülin direnci, diyabet, kal ve damar hastalýklarý gibi birçok hastalýða zemin hazýrlamaktadýr. Ayný zamanda uyku eksikliði durumunda iþtah ve besin alýmýnýn deðiþmesi hakkýnda birçok araþtýrma vardýr. Hedonik açlýðý etkileyen pek çok faktör bulunmaktadýr. Bunlar yaþ, cinsiyet, fiziksel aktivite durumu, beslenme alýþkanlýklarý gibi bireysel farklýlýklardýr.Menstrual döngüyle birlikte deðiþen enerji ve besin öðesi gereksinimleri ile beraber kadýnlarda besin tüketim alýþkanlýklarýnda da deðiþiklikler gözlemlenebilmektedir. Bireylerde hedonik açlýða neden olan faktörlerin belirlenmesi açlýk sinyallerinin doðru deðerlendirilmesine ve beslenme alýþkanlýklarýnýn iyileþtirilmesine katký saðlayacaktýr. Böylece beslenme programlarýnýn bireye özgü ayarlanmasý kolaylaþacaktýr.
Bu çalýþmaya kadýn 15 kiþi katýlmýþtýr. Katýlýmcýlarýn 4(%26,7)’ü normal 3(%20)’ü hafif þiþman, 3(%20)’ü þiþman, 5(%33,3)’i aþýrý þiþmandýr. Katýlýmcýlarýn Besin Gücü Ölçeði puan ortalamalarý menstruasyon öncesinde 2,70; menstruasyon sýrasýnda 2,73; menstruasyon sonrasýnda 2,62 olarak tespit edilmiþtir. En yüksek skora sahip katýlýmcýnýn hedonik açlýk skoru menstruasyon öncesindeki dönemde 4,86 olarak bulunmuþtur. Zayýflamak için diyetisyene baþvuran danýþanlarýn hedonik açlýk düzeyleri ve yeme farkýndalýklarý bakýmýndan da deðerlendirilmeleri önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: obezite, menstrual döngü, hedonik açlýk
|
