Diyabet, yýllar geçtikçe görülme sýklýðý artan kronik bir hastalýktýr. Bu araþtýrmada, yetiþkin kadýnlarda diyet kalitesinin, beslenme durumu ve tip 2 diyabet riski üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmýþtýr. Araþtýrma Ocak-Mart 2022 tarihleri arasýnda, Ýstanbul Maltepe Ersoy Hastanesi, Beslenme ve Diyet Polikliniðine, vücut aðýrlýðý kontrolü için baþvuran, 120 yetiþkin kadýnýn katýlýmýyla yürütülmüþtür. Veriler, araþtýrmacýlar tarafýndan literatür derlenerek hazýrlanan soru formu, Uluslararasý Fiziksel Aktivite Anketi- Kýsa Form (UFAA-KF), 24 saatlik besin tüketim formu ve Finlandiya Tip-2 Diyabet Risk Anketi (FÝNRÝSK) sorularý kullanýlarak toplanmýþtýr. Araþtýrmaya katýlan bireylerin yaþ ortalamasý yaþ ortalamasý 38,7±13,56 yýl, Beden kütle indeksi (BKÝ) ortalamasý 30,4±6,09 kg/m2, diyabet riski puaný 14,9±6,70 olarak belirlenmiþtir. Bireylerin %37,%2’si hafif þiþman, %44,0’ý obez olarak saptanmýþtýr. Diyabet riski; yüksek ve çok yüksek olan bireylerin oraný sýrasýyla; %27,5 ve %28,3 olarak saptanmýþtýr. Vücut aðýrlýðý, BKÝ, bel çevresi, bel boy oraný, boyun çevresi, vücut yað yüzdesi ve yað kütlesi deðerleri arttýkça bireylerin diyabet risk skorlarýnýn arttýrdýðý belirlenmiþtir (p<0,05). Yaðsýz vücut kütlesi ve yüzdesinin azalmasýnýn da diyabet riskini arttýðýný saptanmýþtýr (p<0,05). Biyokimyasal parametrelerden AKÞ, Ýnsülin, HOMA-IR, Toplam Kolesterol , LDL-K ve trigliserit deðeri diyabet riski yüksek ve çok yüksek olan bireylerde diðer bireylere göre daha yüksek bulunmuþtur (p<0,05). Bireylerin fiziksel aktivite seviyeleri arttýkça diyabet risklerinin azaldýðý belirlenmiþtir (p<0,05). Diyabet risk skoru ve kan parametreleri arasýnda herhangi bir korelasyon olmadýðý belirlenmiþtir (p>0,05). Sonuç olarak, bireylerin antropometrik deðerlerinin, vücut kompozisyonunun ve fiziksel aktivite düzeyinin diyabet riski üzerinde oldukça etkin olduðu saptanmýþtýr. Bu durum göz önüne alýnarak uygun saðlýk politikalarý geliþtirilmeli ve bireylerin hastalýða yakalanmasý azaltýlmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: Beslenme durumu, Tip 2 DM, Diyet kalitesi
|
