Yað asitleri ile infertilite arasýndaki iliþki henüz tam olarak netlik kazanmamýþtýr. Ancak yapýlan çalýþmalardan belli çýkarýmlar yapmak mümkündür. Yað asitlerinin diyet ile alýmýnýn insan saðlýðýna ve üremeye etkisini araþtýrmak için in vivo, in vitro, fare ve insan çalýþmalarý yapýlmaktadýr. Sonuçlar, diyet veya suplemen yolu ile yað asidi alýmýnýn üreme süreçlerini çeþitli mekanizmalar yolu ile etkileyebileceðini göstermiþtir. Ayrýca infertilite nedeni bir hastalýk olan polikistik over sendromu olan kadýnlarda doymamýþ yað asitlerinin yüksek alýmý, düþük inflamatuar belirteç ve düþük tip 2 diyabet riski ile iliþkilendirilmiþtir. Yapýlan birçok çalýþmada trans yað asitleri ile düþük doðurganlýk iliþkili bulunmuþtur. Trans yaðlarýn kadýnlarda fetal kayýplara neden olduðu ve endometriozis, ovulatuar disfonksiyon oranlarýný artýrdýðý, erkeklerde döllenme hýzlarýný ve sperm konsantrasyonunu azalttýðý ifade edilmiþtir. Bunlara ek olarak, omega-3 yað asitleri bakýmýndan zengin bir diyetin kýsa süreli dahi kullanýmýnýn, oosit kalitesi iyileþtirdiði bildirilmiþtir. Sonuç olarak infertiliteye katkýsý dolayýsýyla diyet ile yað asidi alýmýnýn serum yað asidi düzeylerine doðrudan etkisi düþünülerek trans yað asidi alýmýndan kaçýlmalýdýr. Doymamýþ yað asitlerinden omega-6’nýn olumsuz etkilerine dair birçok kanýt mevcuttur. Bu nedenle diyette omega-6/omega-3 oranýnýn dengeli olmasý gerekmektedir. Doymuþ yað asitlerinin de infertilite ile iliþkili olduðu bildirildiðinden, diyet ile alým düzeylerine dikkat etmek gerektiði söylenebilmektedir. Konu ile ilgili özellikle insan çalýþmalarýnýn arttýrýlmasý gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yað asitleri, Ýnfertilite, Doðurganlýk
|
