Vejetaryen beslenme, bitkisel kaynaklý gýdalarýn aðýrlýklý olarak tüketildiði, hayvansal gýdalarýn (kýrmýzý et, tavuk, balýk, süt ve süt ürünleri, yumurta vb. ) sýnýrlý miktarda veya hiç tüketilmediði bir beslenme biçimidir. Vejetaryen beslenme biçimleri vegan, lakto vejetaryen, ova vejetaryen, lakto-ova vejetaryen, polo vejetaryen, pesko vejetaryen ve semi vejetaryen olarak sýnýflandýrýlabilmektedir. Vegan beslenme, hiçbir hayvansal gýdanýn tüketilmediði bir beslenme þeklidir. Veganlar hayvansal gýdalarý tüketmedikleri gibi hayvan kaynaklý yün, ipek, deri ve kozmetik ürünlerini de kullanmayý da tercih etmezler. Vegan beslenme þeklinin farklý gruplarý bulunmaktadýr. Beslenme biçimlerine göre kendilerini zenmakrobiyotik, fruvitarianlar ve ravistler olarak tanýmlayan kiþiler temelde vegan beslenme biçimini tercih etmekle birlikte farklýlýklar barýndýrmaktadýr. Veganlar diyetlerinde tofu, tempeh, seitan, besinsel maya, algler, baklagiller, tohumlar, tahýllar, kuruyemiþ ve kabuklu yemiþler, kalsiyum takviyeli bitki sütleri ve yoðurtlarý, meyve ve sebzelere aðýrlýkla yer vermektedir. Vegan beslenme þeklinin uzun süreli uygulanmasýnda besin ögesi yetersizliklerine baðlý olarak birtakým yan etkiler ve saðlýk sorunlarý da gözlenebilmektedir. Vegan beslenme tarzýný benimseyenlerin saðlýklarýnýn olumsuz etkilenmemesi için bu bireylerin saðlýk çalýþanlarý tarafýndan doðru ve güncel konu ve uygulamalarla bilgilendirilip yönlendirilmeleri gerekmektedir. Vegan beslenme biçimini tercih edenlerin sayýsý son yýllarda tüm dünyada artýþ göstermektedir. Gýda endüstrisi de veganlarýn taleplerini karþýlamak için vegan ürün çeþitliliðini her geçen yýl arttýrmaktadýr. Bu derleme çalýþmasýnda, son yýllarda popüler hale gelen vegan beslenme ve vegan ürünlerin incelenmesi amaçlanmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Vegan, Vejetaryen, Vegan Ürün
|