Amerika kýtasýnýn keþfiyle birlikte yeni dünyada yaygýn hale gelmiþ tütün (Nicotiana tabacum L.), veriminden ziyade kalitesinin ön planda tutulduðu, yapraklarýndan yararlanýlan, Anavataný Orta Amerika olan bir kültür bitkisidir. Nicotiana cinsine dahil yaklaþýk 65 tür vardýr. Bu türlerden sadece Nicotiana tabacum ile Nicotiana rustica türleri, yapraklarýndan yararlanýlan ve sigara, puro, pipo vb. tütün mamullerinin yapýmýnda kullanýlan kültür formlarýdýr Tütün Türkiye’de büyük öneme sahip bir iktisadi faaliyettir. Türkiye'de tütün tarýmý baþlangýcý ile birlikte, tüm dünyada "Türk / Oryantal Tütün" olarak tanýnmýþtýr. Tarým tarihinde tütün her zaman önemli bir yere sahip olmuþ üretimi, sanayi, istihdama saðladýðý katký ile her zaman ön planda olan endüstriyel bir bitki olmuþtur. Tütün bitkisinin genetik yapýsý, üretim þartlarýnýn özellikleri ve iþlenmesindeki yöntemlerin farklýlýklarý ile içeriðindeki kimyasal maddelerin miktarý ve diðer özelliklerine baðlý olarak kalite açýsýndan farklýlýklar göstermektedir. Bu farklýlýklar sebebiyle ýslahçýlar tarafýndan tütünde kaliteyi arttýrma yolunda çeþitli ýslah yöntemleri geliþtirilmiþ ve bölgelerin toprak ve iklim özelliklerine göre çeþitler geliþtirme yolunda çalýþmalar yapýlmýþtýr. Geçmiþte “Tütündeki kalite kolay tanýmlanamayan karmaþýk bir özellik” olarak tanýmlanmýþtýr. Günümüzde geliþen yeni yöntemlerin kullanýlmasýyla en azýndan kalite parametreleri stabil kalabilen, kalýtým derecesi yüksek özelliklere sahip standart tütünün genotipleri geliþtirilmesi olanaklar dahilindedir. Bu çalýþmada tütünlerin kalite ýslahýnda kullanýlabilecek seleksiyon kiriterlerinin belirlenilmesine çalýþýlmýþtýr. Tütün yapraðýnda bulunan uçucu aroma bileþiklerinin miktarlarý ve kaliteye etkileri üzerinde oriental tütün çeþitleri arasýndan olabildiðince yüksek ve stabil genotiplerin belirlenme çalýþmalarýnýn yapýlmasý tütün kalite ýslahýna katký saðlayacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Organik asitler, Kalite, Þeker ve Nikotin oraný
|
