Travma yaþantýsý ile yeme tutumunda bozulma arasýnda bir iliþkinin olduðu görülmektedir. Mevcut çalýþma kapsamýnda travma yaþantýsý olan bireylerde öz-tiksinme, suçluluk, yeme tutumu ve travma sonrasý stres belirtileri arasýndaki iliþkiler incelenmiþ ve travma yaþantýsý ile yeme tutumu arasýndaki iliþkinin doðasý anlaþýlmaya çalýþýlmýþtýr. Çalýþma örneklemini travmatik yaþantý deneyimlediðini bildiren 12-18 yaþ arasýndaki ihmal ve istismar maðduru çocuk ve ergenler (travma grubu) ile travmatik yaþantý deneyimi bildirmeyen 12-18 yaþ arasýndaki çocuk ve ergenler (karþýlaþtýrma grubu) oluþturmaktadýr. Ýki grup yaþ ve cinsiyet açýsýndan eþleþtirilmiþtir ve her bir grupta 56 kadýn ve 20 erkek katýlýmcý olmak üzere toplam 152 kiþi yer almaktadýr. Çalýþma kapsamýnda her iki gruptaki katýlýmcýlara Demografik Bilgi Formu, Öz-Tiksinme Ölçeði Gözden Geçirilmiþ Form, Suçluluk Ölçeði ve Yeme Tutum Testi uygulanmýþ, Çocuklar için Travma Sonrasý Stres Tepki Ölçeði yalnýzca travma grubunda kullanýlmýþtýr. Ýki grubun öz-tiksinme, suçluluk ve yeme tutumu açýsýndan farklýlaþýp farklýlaþmadýðýna t-testi, deðiþkenler arasý iliþkilere Pearson korelasyon analizi ve yeme tutumunun yordanma düzeyine hiyerarþik regresyon analizi ile bakýlmýþtýr. Yapýlan analizler neticesinde travmatik yaþantý deneyimlediðini bildiren grubun karþýlaþtýrma grubuna göre öz-tiksinme ve yeme tutumunda bozulma düzeyinin yüksek olduðu, suçluluk düzeyinde ise istatistiksel açýdan anlamlý bir farklýlaþmanýn olmadýðý saptanmýþtýr. Deðiþkenler arasý iliþkiler incelendiðinde öz tiksinme, suçluluk, yeme tutumu ve travma sonrasý stres belirtilerinin iliþkili olduðu ve travmatik yaþantý deneyimlediðini bildiren grupta yeme tutumundaki bozulma düzeyini öz-tiksinme, suçluluk ve travma sonrasý stres belirtilerinin birlikte yordadýðý ve yeme tutumundaki varyansýn %33’ünü açýkladýklarý görülmüþtür. Regresyon analizi sonucu diðer sonuçlarla birlikte deðerlendirildiðinde travma yaþantýsýnýn özellikle öz-tiksinme üzerinden yeme tutumunda bir bozulmaya yol açýyor olabileceði sonucuna ulaþýlmýþtýr.(Bu çalýþma ilk sýrada yer alan yazar Duygu ÇELÝK'in yüksek lisans tezinden üretilmiþtir. Çalýþma kapsamýnda Ýstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Etik Kurul izni ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlýðýndan araþtýrma izni alýnmýþtýr. ORCID ID: 0000-0003-2891-7438)
Anahtar Kelimeler: Travmatik yaþantý, Öz-Tiksinme, Suçluluk, Yeme Tutumu
|