Dünya Saðlýk Örgütü tedaviye uyumu, genel ya da medikal saðlýk önerilerini içselleþtirme, ilaç alma, diyete uyum saðlama ve yaþam stilindeki deðiþiklikleri devam ettirme gibi davranýþlarýn kesiþimi olarak tanýmlanmaktadýr. Etkili oral hipoglisemik ajanlar ve insülin tedavisine uyumsuzluk, diyabetli hastalarýn yönetiminde önemli bir sorunudur. Diyabet ilaçlarýna uyuncun az olmasý, mikrovasküler ve makrovasküler komplikasyonlara yol açabilen zayýf glisemik kontrol ile iliþkilendirilmektedir. Rutin klinik uygulamada kullanýlabilecek basit, güvenilir ve doðrulanmýþ bir öz-bildirim aracý, uyumsuzluðun daha iyi anlaþýlmasýný saðlayabilir ve terapilere uyumu artýrmayý amaçlayan müdahaleler için zemin hazýrlayabilir. Bu amaçla, sekiz maddelik Morisky Ýlaç Uyum Ölçeði (MMAS-8) geliþtirilmiþtir. MMAS-8 ölçeðinin FTR ünitesi ile psikoloji bölümü iþbirliðinde yürütülen bir çalýþma ile bu ölçeðin ülkemizdeki uyarlamasýnýn geçerliliði ve güvenilirliði deðerlendirilmiþtir ve MMAS-8’in farklý kronik hastalýk tanýsýyla takip edilen hastalarda ilaç uyumunun deðerlendirilmesi amacýyla kullanýlabileceði sonucuna varýlmýþtýr. Bu çalýþmada Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarýn diyabet ilaçlarýna uyumunun sekiz maddelik MMAS-8 ölçeði ile deðerlendirilmesi amaçlanmýþtýr. MMAS-8 güvenirliðinin deðerlendirilmesi iç tutarlýlýk analizi, Cronbach- alfa deðeri ile ölçüldü. Skorlarýn gruplar arasýnda istatistiksel anlamlýlýðý ANOVA, devamlý deðiþkenlerin ve kategorisel deðiþkenler ise Chi square ile deðerlendirildi. Ýkiden fazla grubun sürekli ölçümlerinin genel karþýlaþtýrýlmasýnda varsayýmlarýn saðlanmasý durumunda ANOVA, varsayýmlarýn saðlanmamasý durumunda ise Kruskal Wallis testi kullanýldý. p ˂ 0,05 deðerleri istatistiksel olarak anlamlý kabul edildi. 59 hasta ile çalýþma tamamlandý. Cronbach- alfa 0,728 hesaplandý. 45 hastanýn uyuncu yüksek, 10 hastanýn orta ve 4 hastanýn ise uyuncu düþüktü. Hastalarýn cinsiyeti, medeni halleri, eðitim düzeyi, kullandýklarý ilaçlar ve diyabet süresi ile MMAS-8 arasýnda anlamlý bir iliþki görülmedi. Yüksek uyumlu olan hastalarda retinopati geliþmedi ve uyumu düþük hastalarýn hepsinde, orta uyumdaki hastalarýn ise %80’inde nöropati geliþti (p<0,05). Uyumu düþük olan hastalarýn tamamýnýn eðitim düzeyi okuryazar olma seviyesindeydi (p>0,05). Ancak bekarlarýn tümünün uyumu yüksekti (p>0,05).
Anahtar Kelimeler: Diyabet, Ýlaç uyuncu, MMAS-8, Cronbach-alfa, Retinopati, Nöropati
|