C vitamini (askorbik asit), vücutta birçok fizyolojik fonksiyon için önemi olan ancak insan vücudunda sentezlenemediðinden dýþarýdan besinler yoluyla alýnmasý gereken bir vitamindir. Günlük önerilen C vitamini miktarlarý yetiþkin kadýnlar için 75 mg, erkekler için 90 mg’dýr. C vitamininin fazla alýmý; sindirim sorunlarý, böbrek taþý ve hemokromatozda risk oluþturmaktadýr. Tolere edilebilir üst düzey alým miktarý 5-8 yaþ çocuklarda 650 mg/gün’dür. Yetiþkinlerde günde 2000 mg’dan fazla C vitamini alýmý önerilmemektedir. Bu çalýþmada, ülkemizde tüketimi her yaþ grubunda yaygýn olan C vitamini ile zenginleþtirilmiþ gazlý portakal sularýnýn gerçek C vitamini içeriklerinin HPLC ile belirlenerek, etiket üzerinde beyan edilen deðerleri ile karþýlaþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Ýncelenen 11 farklý gazlý portakal suyu Ýstanbul’daki marketlerden temin edilmiþtir. Örneklerin C vitamini deðerleri 6-169 mg/100 mL aralýðýnda belirlenirken, 4 adet örnek 103-169 mg/100 mL ile günlük alým deðerlerinin üzerinde bulunmuþtur. Beyaný bulunan örneklerin %83 ü beyan edilen deðerlerin çok üzerinde C vitamini içerirken (1,5-4 katý), sadece 1 örneðin 6 mg/100 mL ile beyan edilen miktarýnýn (16 mg/100 mL) altýnda olduðu görülmüþtür. Bu çalýþmada, raf ömrü süresince oluþabilecek vitamin kayýplarý göz önünde bulundurularak, dýþarýdan askorbik asit eklenerek C vitamini yönünden zenginleþtirilmiþ gazlý portakal sularýnýn içerdiði gerçek C vitamini miktarlarý belirlenmiþtir. Analiz sonuçlarý, C vitamini ilavesi yapýlarak zenginleþtirilen gazlý portakal sularýnda beyan edilen deðerler ile gerçek deðerler arasýnda önemli farklýlýklar olduðunu ortaya koymaktadýr. Örneklerden, 169 mg/100 mL C vitamini içeren örneðin 400 mL tüketilmesi durumunda 5-8 yaþ çocuklarda tolere edilebilir üst düzey alým miktarýný aþtýðý görülmektedir. Ülkemizdeki vitamin zenginleþtirme iþlemlerinin daha bilinçli yapýlarak, etiket üzerindeki beyanlarýn doðruluðu konusunda gerekli çalýþmalarýn yapýlmasý önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Askorbik Asit, C Vitamini, Gazlý Ýçecek, Gýda Zenginleþtirme, HPLC
|
