Diyet posasý, kükürtlü aminoasitler, lignin, oligosakkaritler, mineraller, vitaminler, polifenoller, fitosteroller ve diðer biyoaktif bileþiklerden zengin olan tam tahýllar, saðlýða olumlu etkileri olan fenolik lipitleri de içermektedir. Bu fenolik lipitlerden biri olan alkilresorsinoller; antimikrobiyal, antimutajenik ve antioksidan olmak üzere çeþitli biyolojik özelliklere sahiptir ve tümörogenez ile iliþkilendirilmektedir. Alkilresorsinollerin konsantrasyonlarý, tahýl tanesinin tipine baðlý olarak deðiþiklik göstermekle birlikte tahýllar arasýnda alkilresorsinoller açýsýndan en zengin tahýl tanesi çavdardýr. Tam tahýllý buðday ve çavdar ürünleri tüketiminin potansiyel biyobelirteci olan alkilresorsinollerin fizyolojik ve patolojik süreçleri etkileyebilen fonksiyonlar gösterdiði birçok çalýþmada rapor edilmiþtir. Ýn vitro çalýþmalarda, yüksek konsantrasyondaki alkilresorsinoller, kolon, meme, akciðer, merkezi sinir sistemi, adenokarsinom, hepatokarsinom ve serviks kanseri gibi çeþitli kanser türleri için yüksek sitotoksik ajanlar olarak kabul edilmekte ve kanser hücrelerinin inhibisyonunda görev almaktadýr. Prospektif çalýþmalarda ise tam tahýl alýmý ile distal kolon kanseri riski arasýnda negatif iliþki olduðu görülmüþtür. Alkilresorsinollerin kanser riski ile iliþkisi hakkýnda literatürde yeterli çalýþma bulunmamakla birlikte gelecekte yapýlacak in vivo klinik çalýþmalar ile alkilresorsinollerin kanserde kullanýmý için güvenli konsantrasyonlar ve kabul edilebilir günlük alým miktarlarýnýn oluþturulmasý ve kanser hücreleri üzerinde en güçlü sitotoksik etki gösteren alkilresorsinol konsantrasyonlarýný içeren tahýl fraksiyonlarýnýn tanýmlanmasý kanserin önlenmesi ve yönetimi konusunda daha net bilgilerin saðlanmasý adýna önemli bir adým olacaktýr. Bu kapsamda tam tahýllý besinler ve antioksidan ögelerden zengin olan Akdeniz diyeti gibi sürdürülebilir diyet modellerinin benimsenmesi alkilresorsinollerin birincil kaynaklarýnýn alýmý adýna önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Alkilresorsinoller, Kanser, Tam tahýllar, Beslenme
|
