Açlýk, insanlýðýn varoluþundan beri yaþamýn devamý için gerekli temel bir ihtiyaçtýr. Bu ihtiyaç, günümüzde hedonik ve homeostatik açlýk olmak üzere iki farklý kavramda incelenmektedir. Hedonik açlýk, bireyde biyolojik ihtiyaç olmaksýzýn besinlerin kokusu, tadý, görünüþü gibi duyusal organlara hitap etmesi sonucu, iþtahýn artmasý ve besinden zevk almak için besin tüketim durumu iken homeostatik açlýk, bireyin akut enerji ihtiyacý (en az 8 saatlik açlýk) sonrasýnda vücut için gerekli besin öðelerinin alýmýný saðlayan biyolojik bir dürtüdür. Bu iki kavramý birbirinden ayýran kesin ve net bir çizgi olmamakla beraber vücuttaki enerji alýmýna etkisi ve besini alým sebeplerinin farklý olmasý bu iki kavramý ayýran en önemli noktadýr. Yapýlan araþtýrmalarda hedonik açlýðýn; vücut için gerekli olmayan miktar ve sýklýkta, yüksek þeker ve yað içeriðine sahip enerji yoðunluðu yüksek, saðlýksýz atýþtýrmalýklarýn tüketimine neden olmasý, vücuttaki açlýk-tokluk merkezini ve beraberinde vücuttaki biyolojik olaylarý etkilediðinden baþta obezite olmak üzere birçok kronik hastalýðýn oluþumuna zemin hazýrladýðý görülmüþtür. Sokak lezzetleri, sokaklarda ve halka açýk alanlarda satýlan, hazýr yiyecek ve içeceklerdir. Kadýnlarýn iþ hayatýna atýlmasý, sosyal medyanýn yaygýnlaþmasý, ev dýþýnda geçirilen zamanýn artmasýyla beraber insanlarýn dýþarýda yemek yemeyi sosyalleþme aracý olarak görmesi gibi birçok faktör sokak lezzetlerinin yaygýnlaþmasýna neden olmuþtur. Ýþte tam bu noktada hedonik açlýk ile sokak lezzetleri iliþkisi dikkat çekmektedir. Sokak lezzetlerine olan ilginin artmasý, üreticinin tüketiciyi cezbetmek için yemeklerin sunumuna, kokusuna, tadýna ve görünüþüne daha fazla özen göstermesi, hedonik açlýk kavramýnýn öne çýkmasýna neden olmuþtur. (ORCID ID: 0000-0002-7072-7673)
Anahtar Kelimeler: Hedonik Açlýk, Sokak Lezzetleri, Homeostatik Açlýk
|
