Farklý sebeplerle geliþen kronik karaciðer hastalýklarý günümüzde oldukça yaygýn olup, buna baðlý komplikasyonlar önemli mortalite ve morbidite sebeplerinden biri haline gelmiþtir. Safra yolu týkanýklýklarýnda oluþan karaciðer hasarý ve tedavisiyle ilgili planlanan bu çalýþmadaki amaç; sýçanlarda karaciðer fibrozis modelinde Cynara scolymus L., Kolþisin ve Pioglitazonun etkilerinin araþtýrýlmasýdýr. Çalýþmada, 6-8 haftalýk 200-250 gr aðýrlýðýnda saðlýklý 35 adet Wistar Albino erkek sýçan kullanýldý ve her grupta 7 sýçan olacak þekilde 5 gruba ayrýldý. Grup 1 (n=7): Sham Grubu; Grup 2 (n=7): Kontrol Grubu; Grup 3 (n=7): Cynara scolymus Grubu; Grup 4 (n=7): Kolþisin Grubu ve Grup 5 (n=7): Pioglitazon Grubu olacak þekilde oluþturulmuþtur. Grup 1-Sham Grubu dýþýnda diðer gruplarda karaciðer fibrozis modeli oluþturulmuþ ve etken maddelerle 7 gün süreyle tedavi edilmiþlerdir. Grup 1-Sham Grubu ve Grup 2-Kontrol Grubu hayvanlarýna tedavi amaçlý herhangi bir iþlem uygulanmadý. Grup 3’ e 1,5 gr/kg/per os Cynara scolymus yaprak ekstraktý, Grup 4’e 50 μg/kg/per os Kolþisin, Grup 5’ e 1 mg/kg/per os Pioglitazon verildi. Deney sonunda makroskobik deðerlendirmenin yaný sýra Hematoksilen-Eozin, Masson Trikrom ve Gümüþ impregnasyon boyamalarýyla deney hayvanlarýna ait karaciðer dokularý mikroskobik olarak incelendi. AFP, TNF-α, p53 ve caspase 3 immünohistokimyasal analizleri yapýlarak bu antikorlara ait immunoreaktivite düzeyleri belirlendi. Sonuç olarak makroskobik ve histolojik deðerlendirmeler sonrasýnda, safra kanalý ligasyonu ile oluþturulan deneysel karaciðer fibrozisi modelinde, oluþan karaciðer hasarý üzerine Cynara scolymus L. yaprak ekstraktýnýn, Kolþisin ve Pioglitazone’ nun karaciðer hasarý üzerindeki etkileri olduðu ortaya konmuþtur. (Bu proje Gazi Üniversitesi BAP Koordinasyon Birimi tarafýndan 01/2020-14 proje kodu ile desteklenmiþtir.)
Anahtar Kelimeler: Karaciðer, Safra Yolu Ligasyonu, Cynara scolymus Yaprak Ekstraktý, Kolþisin, Pioglitazon
|
