Genel tarama modelinde betimsel nitelikte olan bu çalýþma, özel bir þirkette çalýþma bireylerin fonksiyonel gýdalar, probiyotikler ve prebiyotikler ile ilgili bilgileri ile tüketim alýþkanlýklarýnýn belirlenmesi üzerine planlanýp yürütülmüþtür. Araþtýrmanýn evrenini Ýstanbul ili Þiþli ilçesinde bulunan TURPAK (Türkiye Paket Anahtarlamalý Data Þebekesi) Elektromanyetik Yakýt Ýkmal Sistemleri'nde çalýþan bireyler oluþturmuþtur. Çalýþmanýn örneklem büyüklüðü G power analizi ile belirlenmiþtir. Araþtýrmada rastgele örnekleme yöntemi kullanýlmýþ olup, çalýþmaya gönüllü 21-55 yaþlarý arasýnda 291birey katýlmýþtýr. Araþtýrma verileri anket formu kullanýlarak, Kasým 2018-Aralýk 2018 tarihleri arasýnda yüz yüze görüþme yöntemiyle toplanmýþtýr. Anket formunda yer alan sorular, konu ile ilgili literatür incelemesi yapýlarak hazýrlanmýþ ve farklý üniversitelerde görev yapan öðretim üyelerinden alýnan uzman görüþleri doðrultusunda da yeniden düzenlenmiþtir. Anket formu katýlýmcýlarýn sosyo-demografik özellikleri, genel saðlýk durumu ile fonksiyonel gýdalar, probiyotikler ve prebiyotikler ile ilgili bilgileri ile tüketim alýþkanlýklarýný belirlemeye yönelik çeþitli sorulardan oluþmakta olup, katýlýmcýlarýn vücut aðýrlýðý ve boy uzunluðu ölçümleri de alýnmýþ, Beden Kütle Ýndeksi (BKÝ) deðerleri hesaplanmýþtýr. Verilerin deðerlendirilmesinde, SPSS paket programý kullanýlmýþ ve gerekli istatistiksel analizler yapýlmýþtýr. Probiyotik ve prebiyotik besin tüketim sýklýðýnýn deðerlendirilmesinde, T=5T1+4T2+3T3+2T4+1T5 formülünden yararlanýlarak, puanlama sistemi kullanýlmýþtýr. Araþtýrma sonuçlarýna göre, katýlýmcýlarýn 156’sý (%53.6) erkek, 135’i (%46.4) kadýndýr. Araþtýrma kapsamýndakilerin yarýdan (%53.6) fazlasýnýn yaþ aralýklarý 21-30, %40.2’sinin de 21-40 arasýndadýr. Katýlýmcýlarýn yarýya yakýný (%43.3) normal vücut aðýrlýðýna sahiptir. Katýlýmcýlarýn %39.2’sinin ön lisans, %36.8’inin lisans ve lisans üstü mezunu olduðu görülmektedir. Bireylerin %73.5’inin süregelen bir saðlýk sorunun olmadýðý belirlenmiþtir. Çalýþma kapsamýndaki bireylerin %75.6’sý fonksiyonel gýdalar hakkýnda bilgi sahibi olmadýklarýný belirtmiþlerdir. Katýlýmcýlarýn %62.2’sinin prebiyotik ve probiyotik gýdalarý tüketirken, %37.8’i tüketmemektedir. Araþtýrmaya katýlan katýlýmcýlara “probiyotiklerin hangi besinlere ilave edilmesini isterdiniz?” diye soruluðunda, katýlýmcýlarýn %26.5'i diyet ürünlerine, %23.0'ý dondurma ve tatlýlara, %19.9'u içeceklere, %18.2'si makarnaya, %12.4'ü bebek mamasýna ilave edilmesini isterdim þeklinde cevap verdikleri görülmüþtür. Katýlýmcýlarýn %77.3’ü prebiyotik ve probiyotiklerden fayda saðladýklarýný belirtmiþlerdir. Tedavi edici etkilerinin yaný sýra, koruyucu etkileri nedeniyle, herkese önerilebilecek olan bu ürünlerin önemi vurgulanmalý ve halk bu konuda bilinçlendirilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel Gýda, Probiyotik, Prebiyotik, Tüketim, Besin
|
