Dünya çapýnda prevalansý hýzla artan Otizm spektrum bozukluðu (OSB); belirtilerini erken çocukluk döneminde göstermekle birlikte, genellikle ömür boyu etkili olan, bireylerin sosyal etkileþim ve iletiþim kurma becerilerini olumsuz yönde etkileyen, sýnýrlý ilgi ve tekrarlanan davranýþlarla karakterize nörogeliþimsel bir bozukluktur. Bu araþtýrmada otizmli çocuklarda görülen beslenme problemleri ve gastrointestinal semptomlarýn deðerlendirilmesi amaçlanmýþtýr. Araþtýrma, Ýstanbul’un Halkalý ilçesindeki bir Özel Eðitim ve Rehabilitasyon Merkezinde eðitim alan 2-18 yaþ arasý 15 kýz ve 85 erkek olmak üzere toplam 100 OSB’li çocuk ve adolesan üzerinde yürütülmüþtür. Bir günlük besin tüketim kaydý ve 56 sorudan oluþan anket formu aileler ile yüz yüze görüþülerek uygulanmýþtýr. Araþtýrmaya katýlan OSB’li çocuklarýn beslenme alýþkanlýklarý deðerlendirildiðinde; %55’inin yemek seçtiði, %35’inin yemek yerken sorun çýkardýðý (en yüksek oranda %27.2 gezinerek yemek yeme), %65’inin yeni bir besine karþý fobisi olduðu saptanmýþtýr. Bireylerin gastrointestinal semptomlarýna bakýldýðýnda ise; %71’inin dýþkýlama sýklýðýnýn günde 1-2 kez olduðu, %84’ünün nadir olarak kabýzlýk, %94’ünün nadir olarak ishal problemi yaþadýðý belirlenmiþtir. Bireylerin %79.3’üne glutensiz %84.3’üne kazeinsiz diyet uygulandýðý, uygulanan diyetlerin sýrasýyla %47.9 ve %62.8 oranýnda olumlu etki gösterdiði bulunmuþtur. Sonuç olarak OSB’li bireylerin genel olarak birden fazla ve farklý beslenme sorunlarý ve gastrointestinal semptomlar geliþtirdiði bulunmuþtur. Ayrýca glutensiz ve kazeinsiz diyet uygulayanlarýn yüksek oranda olumlu etki gördüðü saptanmýþtýr. Otizm farkýndalýðýný artýrmak ve görülen semptomlarda iyileþme saðlamak için hem topluma hem de otizmli bireylerin ebeveynlerine, alanýnda uzman kiþilerce düzenli eðitimler verilerek daha bilinçli hale getirilmeleri saðlanabilir.
Anahtar Kelimeler: Beslenme Problemleri, Gastrointestinal Semptomlar, Otizm
|
