Vücudumuzda yaþayan mikroorganizmalara “mikrobiyota” denilmektedir. Ýnsan mikrobiyotasý, bakteriler, virüsler, mantarlar ve birçok ökaryotik mikroorganizmalardan oluþmaktadýr. Saðlýklý bireylerin baðýrsak florasýnda Firmicutes, Bacteroidetes, Proteobacteria, Actinobacteria, Fusobacteria ve Verrucomicrobia olacak þekilde 6 bakteriyel küme bulunmaktadýr. Beslenme alýþkanlýklarý, insan baðýrsak mikrobiyotasýnýn çeþitliliðine katkýda bulunan baþlýca faktörlerdendir. Mikrobiyotayý etkileyen ilk diyetsel etmen anne sütüdür. Bunun yanýnda doðum þekli, antibiyotik kullanýmý ve yaþanýlan çevre gibi birçok faktör de baðýrsak mikrobiyotasýnýn oluþumunu ve floranýn çeþitliliðini etkileyebilmektedir. Son yýllarda baðýrsak mikrobiyotasýnýn kompozisyonundaki deðiþikliklerde obezitenin etkili olabileceði düþünülerek, çalýþmalar bu alana odaklanmýþtýr. Çalýþmalardan elde edilen kanýtlar doðrultusunda, baðýrsak mikrobiyatasý obezitenin, obezite ile iliþkili inflamasyonun ve kardiyometabolik komplikasyonlarýn ortaya çýkmasýnda önemli rol oynadýðý belirtilmiþtir. Obezite ve baðýrsak mikrobiyotasý iliþkisini açýklayabilmek için bazý mekanizmalar olduðu ileri sürülmüþtür. Bu mekanizmalardan ilkinin, enerji düzenlemesi ve mikroorganizmanýn insanlar tarafýndan sindirilmeyen diyetsel polisakkaritlerini fermente edebilme kabiliyeti olduðu gösterilmiþtir. Bu etkiyi de diyet karbonhidratlarýnýn fermantasyonu sonucu açýða çýkan kýsa zincirli yað asitlerinin olumlu etkileri ile sindirilmeyen karbonhidratlarý, yüksek posalý diyetler baðýrsak mikrobiyotasý için fermente ederek ve substrat saðlayarak doðrudan veya dolaylý olarak insan saðlýðýný geliþtirebilmesi ile göstermektedir. Bir diðer mekanizmanýn ise adenosin monofosfat kinazý (AMPk) baskýlayarak karaciðer yað asidi oksidasyonunu azaltma yeteneði ile iliþkili olduðu gösterilmiþtir. Ayrýca probiyotiklerin baðýrsak mikrobiyotasýný olumlu yönde etkileyerek obezite üzerinde etkili olabileceði, bu etkiyi de baðýrsakta salgýlanan ve iþtah üzerinde etkili olan hormonlardaki deðiþikliði ile bireylerin açlýk tokluk regülasyonlarýný etkileyerek gerçekleþtireceði düþünülmektedir. Sonuç olarak, yapýlan çalýþmalar insan baðýrsak mikrobiyomu ve obezite arasýnda iliþki olduðunu ortaya koymuþtur. Bu mikrobiyom ve obezite iliþkisinin tam olarak belirlenebilmesi için daha fazla çalýþmaya ihtiyaç duyulduðu düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, Mikrobiyota, Beslenme
|
