Baðýrsak mikrobiyotasý parmak izi gibi olup kiþiye özgü içerik ve daðýlým gösterir. Ýnsan baðýrsaðý ortalama 1014 bakteri içerir ve bunlarýn büyük bir kýsmýný anaerobik bakteriler oluþturur. Bozulmuþ bir mikrobiyotanýn yetiþkinlerde obezite, diyabet, metabolik sendrom, irritable baðýrsak sendromu, inflamatuvar baðýrsak hastalýðý gibi pek çok hastalýkla iliþkili olduðu düþünülmektedir. Mikrobiyota doðum þekli, antibiyotik kullanýmý, anne sütü alýmý, çevresel maruziyet ve beslenme gibi pek çok faktörden etkilenmektedir. Bu faktörler içinde beslenme deðiþtirilebilir bir faktör olmasý nedeniyle dikkat çekmektedir. Diyet kaynaklý mikrobiyota deðiþikliklerinin, hastalýk geliþimini ve hastalýðýn ilerlemesini önlemede etkili olduðu düþünülmektedir. Bu nedenle baðýrsak mikrobiyotasý, hastalýklarýn tedavisinde giderek önem kazanmaktadýr. Metabolik sendrom ve obezite baþta olmak üzere pek çok hastalýðýn tedavisinde mikrobiyota hedefli ajanlarýn kullanýmý gündeme gelmiþtir. Bu amaçla prebiyotiklerin, probiyotiklerin ve simbiyotiklerin yeni tedavi seçenekleri olabileceði fikri ortaya çýkmýþtýr. Baðýrsak mikrobiyotasýndaki deðiþikliklerin belirli bir hastalýðýn nedeni veya sonucu olup olmadýðý tam olarak bilinmemekle birlikte, baðýrsak mikrobiyotasýnýn zengin bakteri çeþitliliði ile iyi saðlýk hali arasýnda bir iliþki olduðu gösterilmiþtir. Diyet bileþenlerinin çeþitliliði, baðýrsak mikrobiyotasý bileþimi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Farklý besin ögeleri farklý bakteri türleri tarafýndan kullanýlmakta olduðu için mikrobiyotadaki baskýn tür, diyetin besin ögesi kompozisyonuna göre deðiþmektedir. Batý tarzý beslenme modeli, Akdeniz tipi beslenme modeli, vejetaryen beslenme modeli, glutensiz beslenme modeli gibi farklý beslenme modellerinin mikrobiyota üzerine etkileri araþtýrýlmaktadýr. Besin bileþenlerinin belirli baðýrsak bakterileri ile etkileþimlerinin anlaþýlmasý, kiþiye özgü beslenme modellerinin benimsenmesi ile saðlýklý baðýrsak mikrobiyotasýný oluþturmaya yardýmcý olabilir.
Anahtar Kelimeler: Mikrobiyota, Beslenme, Diyet bileþenleri
|
