Keywords:

Kadın sağlığı; zihinsel, sosyal ve fiziksel yönden iyi olmayı kapsar. Ancak tüm bunlar yaşamın biyolojik olduğu kadar sosyal, ekonomik ve siyasi çerçeveleri ile belirlenmektedir. Tüm kadınlar çocukluk döneminden itibaren, adölesan, üreme ve ileri yaş dönemlerinde dezavantajlı ve güçsüz olarak görülmektedir. Bir kadının sağlığına ve kendisine verilecek önem intrauterin hayatta başlamalıdır. Sağlıklı yetişen kadınlar, sağlıklı bir üreme ile geleceğin sağlıklı toplumunu yetiştirirler. TÜİK verilerine göre kadınların yaşam süresi 80,7 yıl olarak gösterilmektedir. Ülkemizde kadınlar erkeklere oranla daha uzun süre yaşasalar bile erkeklere göre daha fazla hastalık ve psikolojik sorunla karşılaşırlar. Doğurganlık çağı ile birlikte menarş ve menstruasyon sürecinde problemler yaşarken; yaşlılıkta menopoz, osteoporoz, hareket güçlüğü ve mental hastalıkları yaşarlar. Menarş, 9-16 yaşlar arasındaki kız çocuklarının ilk adet kanamalarına verilen isimdir. Hormonal, bedensel, ruhsal ve cinsel tüm özelliklerin sağlıklı bir şekilde olduğu çağda, kadında ortalama 28 günde bir tekrar eden sürece menstrüasyon döngüsü adı verilir. Menstrual döngüde hormonlar oldukça önemlidir. Hormonlar kanla birlikte hedef organ ve hücrelere seçici etki yaparlar. Hücrenin fonksiyonunda azaltıcı ya da artırıcı etki yaparak metabolizmayı etkilerler. Hipofiz bezi hipotalamusla ortak bir şekilde hareket ederek endokrin bezlerin aktivitelerini düzenler. FSH, LH, progesteron, östrojen, prolaktin, TSH, inhibin, aktivin ve follistatin gibi hormonlar menstrual dönemde aktif rol oynar. Menstrual döngü boyunca değişen fizyolojik ve psikolojik durum besin alımını ve iştahı etkilemektedir. Premenstrual dönemde kadınlarda şeker oranı yüksek olan besinleri tüketme isteği artmaktadır. Adet öncesi dönemde karbonhidrat, protein ve yağ alımı artarken; yumurtlama döneminde azalmaktadır. Menstruasyon döngüsü boyunca mikro besinlerin seviyelerinde de değişiklikler görülmektedir. Döngü boyunca LDL kolesterol seviyesi dalgalanma göstermektedir. Kalsiyum ve D vitamini ağrıyı, iştahı ve krampları azaltmada etkili bulunmuştur. Magnezyum takviyeleri kadının negatif duygu durumunu ve meme hassasiyetini düzenler. Menstruasyon boyunca kaybedilen her 1 ml kanla birlikte 1 ml demir kaybedilir. Kaybedilen demir yerine konulmadığında demir eksikliği anemisi ile karşılaşılır. Değişen hormonlar, fiziki durum ve duygu durum bozuklukları kişiyi bir bütün halinde etkilemektedir

Anahtar Kelimeler: Menstruasyon döngü, kadın sağlığı, besin alımı, iştah, beslenme değişiklikleri