Laktoz, glikoz ile galaktozun 1,4 glikozit bað kurmasý sonucu oluþan süt ve süt ürünlerinin þekeri olarak bilinen bir disakkarittir. Emilimi ince baðýrsaðýn epitelyum hücrelerinden salýnan laktaz enziminin laktoz hidrolizi saðlamasý ile gerçekleþir. Laktoz intoleransý, ince baðýrsaklarda laktaz enziminin eksikliði veya aktivitesinin bozukluðu sonucu meydana gelmektedir. Kalýtsal olarak görülebileceði gibi sonradan oluþabileceði de bilinmektedir. Laktoz intoleransý primer, sekonder ve onkogenik olarak 3 þekilde sýnýflandýrmaktadýr. Genellikle laktoz içeren besinlerin tüketimi ardýndan karýn aðrýsý, kramp, gaz, bulantý, kusma, distansiyon, ishal gibi semptomlar ile karakterizedir. Laktoz intoleransý bir çok yöntem ile teþhis edilebilir. Bu yöntemler arasýnda biyopsi alýmý altýn standart olarak kabul edilse de pratikte kullanýlmamaktadýr. Genellikle en sýk tercih edilen yöntem diyetten laktoz içeren besinlerin çýkartýlarak semptomlarýn gözlenmesi ve laktozu kademeli olarak eklenerek tolerans seviyesini belirlemektir. Laktoz intoleransýnýn seviyesi kiþiye göre deðiþmektedir bu sebeple her bireyin tolere edebileceði laktoz seviyesi farklýlýk gösterebilmektedir. Ancak laktozdan zengin süt ve süt ürünleri, birçok vitamin ve mineral kaynaðý olduðundan, diyetten tamamen çýkarýlmasý beraberinde baþta kalsiyum gibi birçok mikro besin eksikliðine sebebiyet verebilmektedir. Bu sebeple diyet örüntüsü, hastanýn yeterli ve dengeli beslenebileceði þekilde oluþturulmalýdýr. Ayrýca laktoz intoleransý olan bireylerin fermente süt ürünleri tüketiminin sindirime iyi geldiði ve semptomlarý azaltmaya yardýmcý olduðu bilinmektedir. Yoðurt ve sert peynir gibi gýdalar hastanýn toleransýna göre diyetine eklenebilmektedir. Ek olarak dýþarýdan laktaz enzimi alýmýnýn saðlanmasý emilim için iyi bir alternatif olmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Laktoz intoleransý, Laktaz, Diyet tedavisi
|