Kronik hastalýklar içerisinde önemli bir yere sahip olan kardiyovasküler hastalýklar (KVH), tüm dünyada morbidite ve mortalitenin en önemli nedenidir. Kardiyovasküler hastalýklar, koroner kalp hastalýðý, serebrovasküler hastalýklar, hipertansiyon, periferal arter hastalýklarý, romatizmal kalp hastalýðý, konjenital kalp hastalýðý ve kalp yetmezliðini kapsamaktadýr. Saðlýksýz beslenme, sigara kullanýmý, sedanter yaþam, hipertansiyon, hiperkolesterolemi ve diyabet varlýðý gibi çeþitli risk faktörleri KVH geliþim riskini daha da artýrmaktadýr. Kardiyovasküler hastalýklarýn geliþiminde beslenme, deðiþtirilebilir risk faktörü olmasýndan dolayý önemli bir yere sahiptir. Kardiyovasküler hastalýk riskinin azaltýlmasýnda, beslenmenin saðlýðý olumlu yönde etkileyecek þekilde düzenlenmesi, bireyin yaþam süresi ve yaþam kalitesinin artýrýlmasý için önemlidir. Yapýlan çalýþmalarda özellikle çoklu doymamýþ yað asitlerinden omega-3 yað asitlerinin, anti-inflamatuvar, anti-trombotik ve anti-aterosklerotik etkilere sahip olmasýndan dolayý endotel iþlevi düzenleyerek, aterosklerotik plak oluþumunu geciktirdiði ve KHV riskinin azaltýlmasý ile iliþkili olabileceði gösterilmiþtir. Omega-3 yað asitlerinin KVH üzerindeki olumlu etkilerinin mekanizmasý halen tam olarak bilinmemektedir. Ancak bu yað asitlerinin, karaciðerde doymuþ yað asidi, trigliserit, lipoprotein-B ve düþük yoðunluklu lipoprotein sentezini azalttýðý, yüksek yoðunluklu lipoprotein sentezini artýrarak kolesterolün karaciðere taþýnmasý ve safra asitlerine dönüþümü üzerinde olumlu etki gösterebileceði düþünülmektedir. Yapýlan çalýþmalarda omega-3 yað asitlerinin antihipertansif etkilerinin de olduðu belirlenmiþtir. Bu etkileri, anjiyotensin dönüþtürücü enzim aktivitesini inhibe edip anjiyotensin II oluþumunu kontrol ederek göstermektedir. Ayrýca omega-3 yað asitlerinin kanda akýþkanlýk saðlayarak damar içi viskoziteyi düþürücü etkisi olduðu da bilinmektedir. Sonuç olarak, bilimsel araþtýrmalar omega-3 yað asitlerinin KVH önlenmesi ve tedavisinde önemli bir yere sahip olduðu görüþündedir. Ancak konu üzerinde daha fazla çalýþmaya ihtiyaç duyulmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Omega-3, Kardiyovasküler Hastalýk, Saðlýk
|