Kanser hastalarýnda; cerrahi, kemoterapi, radyoterapiye baðlý iþtahsýzlýk, malabsorbsiyon, bulantý-kusma, diyare, depresyon durumu besin alýmý eksikliðini tetiklemektedir. Lancet Týp Dergisi’nde Fearon ve arkadaþlarýnýn yaptýðý tanýmlamaya göre; kanser kaþeksisi, beslenme desteði ile tam olarak tersine çevrilemeyen ve ilerleyici iþlevsel bozukluða neden olan iskelet kas kütlesi kaybýdýr. Patofizyolojisinde, azalmýþ besin alýmý ve anormal metabolizma kombinasyonu ile negatif bir protein enerji dengesi vardýr. Kanser hastalarýnýn son dönemlerinde aspirasyon, sepsis, hemoraji, anksiyete veya ölümü uzatma gibi beslenme desteðinin riskleri söz konusudur. Bu sebeple en büyük tartýþma, hastanýn beslenmesi gereken süre ve etik üzerinedir. Hollandalý etik ve felsefe profösörü Vathorst; beslenmenin hastaya zarar verebileceðinin; hasta yakýnlarýna açýklanmasýnýn zor olabileceðini, ancak bu durumun aileye/hasta yakýnlarýna açýklanmasý gereken önemli bir konu olduðunu dile getirmiþtir. The Guardian gazetesinde çýkan bir haberde Japonya’da ekonomi eski bakanýnýn beslenme güçlüðü çeken yaþlýlar için ‘tube people’ (tüplü insanlar) benzetmesi yaparak; ülkenin ekonomisi için ‘acele edin ve ölün’ þeklinde kiþisel görüþünü beyan etmesi oldukça tepki toplamýþtýr. Psikiyatrist Chabot ötenazi üzerine yazdýðý doktora tezinde; ölümden önce yeme-içme ile ilgili karar verip durdurma prevelansýnýn %0,4-2,1 arasýnda olduðunu, toplumsal deðer yargýlarýnda beslenmeyi durdurma tercihinin kabul gören bir yaklaþým olmadýðýný dile getirmiþtir. Amerika Enteral ve Parenteral Nutrisyon Derneði’ne göre hasta altta yatan maligniteden önce açlýktan ölecekse beslenme desteði gereklidir. Beslenme desteði almayan hastalarýn daha fazla aðrý çekerek öleceðine dair kesin veri yoktur. Sonuç olarak beslenme desteðinin çeþitli klavuzlar ve uzman görüþleri doðrultusunda çoðu hastada yarar saðlamayacaðý belirtilirken, endikasyon varlýðý, teröpatik bir hedefin olmasý koþullarýna baðlý olarak karar verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kanser Hastalarýnda Beslenme, Terminal Dönem Beslenme, Etik
|
