Haþhimoto tiroidi (HT), serum tiroid antikorlarýnýn artmasý özellikle tiroid peroksidaz antikorlarýnýn (TPOAb) ve tiroglobulin antikorlarýnýn (TgAb) varlýðý ile karakterize otoimmün bir hastalýktýr, ince iðne aspirasyon biyopsi bulgularýnýn varlýðý ile tanýmlanmaktadýr. Otoimmün tahribat ve besin iþlevinin bozulmasý ile karakterize olan haþhimoto hastalýðý hipotirodizmin görülen en yaygýn þeklidir. Günümüzde hastalýðý iyileþtirecek kesin bir tedavi þekli bulunmamakta ve dünyada görülme sýklýðý giderek artmaktadýr. Ýnsidansý kadýnlarda daha fazla olup 1000’de 3,5, erkeklerde ise 1000’de 0,8 olarak saptanmýþtýr. Obezlerde, tiroid otoimmün hastalýklarýnýn prevalansýnýn %8-29 arasýnda olduðu bildirilmiþtir. Tiroid hormonlarýnýn, obezite ve obezitenin metabolik olarak etkisi düþük dereceli kronik inflamatuar yanýt ile iliþkilendirilmektedir. TSH salýnýmýnýn artmasýndan yüksek leptin düzeyi sorumludur, adiposit proliferasyonu TSH reseptörlerinin seviyelerini etkilemektedir. Hastalarda gastrointestinal sitem bozukluklarý, gluten hassasiyeti, laktoz intoleransý ve D vitamini yetersizliði görülebilmektedir. Ayrýca hastalarýn selenyum ve iyot alýmýnýn artmasý ile antikor düzeylerinde iyileþme olduðu saptanmýþtýr. Hastalar için uygun besin öðelerini içeren diyetler, olasý besin duyarlýlýklarý için eliminasyon diyetleri tedavide umut verici olarak görünmektedir. Ýþtahsýzlýk ve besin alýmýndaki azalmaya karþýn bazal metabolizma hýzýnda azalmanýn ve adipoz dokunun artýþýna metabolik yönelimin olmasý, aðýrlýk yönetimi için uygun enerji alýmýnýn düzenlenmesi ve iyot tutulumuna neden olan besin öðelerinin diyetten çýkarýlmasý önemlidir. Hastalarda glutensiz, laktozsuz, sükroz oraný azaltýlmýþ ya da selenyum içeriði artýrýlmýþ diyetler aðýrlýk kaybýnda etkilidir.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, haþhimoto, otoimmün hasar, tiroid bezi
|
