Bu çalýþma gece çalýþan þoförlerde vardiyalý çalýþmanýn beslenme düzeni ve alýþkanlýklarý üzerine etkisinin araþtýrýlmasý amacýyla yapýlmýþtýr. ÝETT Ýþletmeleri Genel Müdürlüðü bünyesinde çalýþan ve metrobüs veya otobüs kullanan, 21-57 yaþ aralýðýnda 150 erkek þoför ile yürütülen bir vaka kontrol araþtýrmasýdýr. Verilerin toplanmasýnda anket formu kullanýlmýþtýr. Ankette demografik bilgilerin yaný sýra beslenme alýþkanlýklarý ve fiziksel aktivite düzeylerine iliþkin sorular bulunmaktadýr. Bireylerin BKÝ’si Dünya Saðlýk Örgütü kriterlerine göre deðerlendirilmiþtir. Ýstatistiksel analizlerde SPSS 20.0 paket programý, ki kare testi ve baðýmsýz örneklem t testi kullanýlmýþtýr. Bireylerin BKÝ’leri 29,4±4,3 kg/ m2, bel çevresi 104,9±11,1 cm ve vücut yað yüzdesi o ise 25,3±8,7 olarak bulunmuþtur. Vardiyalý olarak çalýþma süresi ortalama 10,1±8,7 yýldýr. En çok atlanýlan öðün (%67,8) öðle öðünüdür. Vardiyalý çalýþmaya baþladýktan sonra vücut aðýrlýðýnda deðiþim yaþama oraný öðün atlayanlarda, öðün atlayamayanlara göre daha yüksektir (p=0,00, p<0,05). Bireylerin vardiya saatinde en çok tükettiði yiyecekler sandviç, tost, galeta (%30,8) ve bisküvi, krakerdir (%28,1). Fiziksel aktivite düzeyleri düþük bulunmuþ olup, %74’ü fiziksel aktivite yapmadýðýný bildirmiþtir. Katýlýmcýlarýn %60’ý gece çalýþmaya baþladýktan sonra vücut aðýrlýðýnda kilo alma yönünde bir deðiþim meydana geldiðini ifade etmiþtir. Katýlýmcýlarýn gece çalýþmaya baþladýktan sonra vücut aðýrlýðý deðiþimi ortalamasý +7,4±8,7 kg’dýr (p=0,040, p<0,05). Vardiyalý çalýþanlarda beslenme düzeni olumsuz etkilenmektedir. Bu nedenle çalýþanlara beslenme eðitimleri verilmesi, diyetisyen takibi ve psikolojik destek önem taþýmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Beslenme Durumu, Vardiyalý Çalýþma, Beslenme Araþtýrmalarý
|