Yapay zeka ile özel gereksinimi olan insanlarýn ihtiyaçlarýna göre gruplanmýþ hizmetler sunulabilmektedir. Özellikle yaþlý bireylerde sýk görülen düþmeleri önlemek için yapay zeka geleneksel tedavilerin dýþýna çýkarak fayda saðladýðý bildirilmektedir. Amaç: Bu çalýþmada, evde bakým hizmeti alan yaþlý bireylerde düþmeyi önlemeye yönelik yapay zeka teknolojisinin kullanýmýný vurgulamak ve bazý kullaným örneklerini sunmak planlanmýþtýr. Yöntem: Derleme niteliðinde olan çalýþmanýn literatür taramasý 28 Kasým-14 Aralýk 2022 tarihleri arasýnda gerçekleþtirilmiþtir. Tarama sýrasýnda “Evde Bakým” VE “Yaþlýlar” VE “Düþmeler” VEYA “Kaza” VEYA “Yaralanma” VE “Yapay Zeka” anahtar kelimeleri ve bu kelimelerin ingilizce tercümeleri kullanýlarak BMJ online journals, Ebscohost, Sage, Science Direct, Scopus, CINAHL, Pubmed free full text veri tabanlarýnda ve Google Akademik arama motorunda taramalar yapýlmýþtýr. Bulgular: Literatür incelendiðinde yapay zeka teknolojisi kullanýlarak yaþlýlarda düþmeleri önlemeye yönelik yapýlan sýnýrlý sayýda çalýþma olduðu tespit edilmiþtir. Bu çalýþmalardan elde edilen bulgular ise yapay zeka teknolojisinden üretilmiþ olan yapay sinir aðlarý, elektronik analitik araçlar, mobil uygulamalar, web tabanlý raporlama sistemi gibi uygulamalarýn yaþlýlarda özellikle düþme riski analizi yaparak risk oranýný önemli ölçüde tespit ettiði saptandý. Elde edilen düþme riski raporlarýna göre uygulanan müdahaleler doðrultusunda yaþlý hastalarda düþme oranlarýnýn önemli ölçüde azaldýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr. Sonuç: Buradan yola çýkarak düþme riski olan hastalarda yapay zeka teknolojileri kullanýlarak yapýlacak uygulamalarýn faydalý olacaðý söylenebilir. Konu ile ilgili literatürde evde bakým hizmeti almakta olan yaþlý bireylere yönelik yapýlmýþ çalýþmalarýn yetersiz olmasý alanda var olan bir açýðý karþýmýza çýkarmaktadýr. Dolayýsýyla zamanýnýn büyük bir bölümünü ev ortamýnda geçiren yaþlýlara yönelik bu tür çalýþmalarýn yapýlmasý ev kazalarý ve düþmeleri önemli ölçüde azaltacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Evde Bakým, Yaþlýlar, Düþme, Yapay Zeka
|
