Bu çalýþmada, Adana ilinde özel bir hastanenin Diyet Polikliniði’ne baþvuran bireylerin fonksiyonel besinler ve popüler diyetler hakkýndaki bilgi düzeyleri ile besin etiketi okuma alýþkanlýklarýnýn belirlenmesi amaçlanmýþtýr. Çalýþma, 19–65 yaþ arasý 100 yetiþkin üzerinde yürütülmüþtür. Katýlýmcýlara demografik özellikler, fonksiyonel besinler ve etiket okuma ile popüler diyetler konularýna yönelik sorularý içeren anket formu uygulanmýþ, antropometrik ölçümleri alýnmýþtýr. Katýlýmcýlarýn %59.0’u kadýn, %41.0’i erkek, yaþ ortalamasý 37.2±10.6 olup %68.0’i evli, %32.0’si üniversite, %27.0’si lise, %22.0’si ilkokul mezunudur. Bireylerin %42.0’si obez, %29.0’u fazla kiloludur. Kadýnlarýn ortalama bel çevresi 91.7±14.8, erkeklerin ise 93.6±15.8 cm’dir. Bireylerin %71.0’i fonksiyonel besin terimini daha önce duymadýðýný belirtmiþtir ve bunlarýn %81.3’ü üniversite mezunudur. Katýlýmcýlarýn %13.0’ü fonksiyonel besini “yararlý katký maddesi eklenmiþ besinler” olarak tanýmlamýþlardýr. Katýlýmcýlarýn %30.0’u besin etiketini her zaman, %28.0’si çoðu zaman okumaktadýr, %6.00’sý ise hiçbir zaman okumamaktadýr. Eðitim düzeyleri ile etiket okuma alýþkanlýðý arasýnda anlamlý bir iliþki saptanmýþtýr(p<0.05). Etiket okumada son kullanma tarihi(%19.0), içindekiler(%15.1) ve fiyatlar(%14.4) konularýna dikkat edilmektedir. Katýlýmcýlarýn %3’ü “hep ayný markanýn bildiðim ürünlerini aldýðým için her seferinde etiket okumaya gerek duymuyorum” etiket okumama nedenleri arasýnda belirtmiþtir. Bireylerin %42.5’i diyet yapmayý “yeterli ve dengeli beslenmek” olarak belirtmiþ, %50.0’si popüler diyeti “herkes tarafýndan bilinen” olarak ifade etmiþtir. Katýlýmcýlarýn %46.0’ýnýn popüler diyetin saðlýk üzerine etkileri konusunda hiçbir fikri olmadýðýný, %34.0’ünün ise saðlýðý bozucu olarak deðerlendirmiþtir. Katýlýmcýlarýn son 1 yýl içerisinde sadece %32.4’ü diyetisyenden aldýðý diyeti uyguladýðýný geri kalan kýsmýnýn farklý popüler diyetleri uyguladýðý görülmüþtür. Sonuç olarak fonksiyonel besinlerle ilgili farkýndalýðýn arttýrýlmasý, besin etiketi okumanýn önemi ve popüler diyetin saðlýk üzerine olumsuz etkileri konularýnda düzenli eðitimlerle halkýn bilinçlendirilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel Besinler, Popüler Diyetler, Ambalajlý Besin Etiketi Okuma
|
