Çocukluk çaðý obezitesi, 21. yüzyýlýn en ciddi küresel halk saðlýðý sorunlarýndan biridir ve tüm dünyayý etkilemektedir. Sadece 40 yýlda okul çaðýndaki obez çocuk ve ergenlerin sayýsý 10 kattan fazla artarak 11 milyondan 124 milyona yükselmiþtir. 2017 yýlýnda fazla kilo ve obezite ile yaþayan 5 yaþ altý çocuk sayýsý 38 milyonun üzerindedir.
Obezite, genetik, çevresel ve davranýþsal faktörlerden etkilenen karmaþýk, multifaktöriyel bir hastalýktýr. Genetik faktörler, enerji alýmýný ve enerji harcamasýný deðiþtirerek metabolizmayý etkileyebilir. Davranýþsal faktörlerden fiziksel aktivite eksikliði obezitede önemli bir rol oynar. Büyük porsiyon tercihleri, þeker oraný yüksek, enerji açýsýndan zengin, saðlýksýz gýdalarýn yenmesi kilo alýmýna ve obeziteye neden olabilir. Çevresel faktörler, çocuklarý çevreleyen, onlarýn besin alýmýný ve fiziksel aktivitelerini etkileyen faktörlerdir. Bu faktörler ev, okul ve toplum gibi çeþitli ortamlardýr. Saðlýklý kilodaki çocuklarla karþýlaþtýrýldýðýnda, fazla kilolu veya obez çocuklarýn olumsuz saðlýk sonuçlarýyla karþýlaþma olasýlýðý daha yüksektir. Bu saðlýk sorunlarý sadece fiziksel deðil ayný zamanda psikolojik ve sosyaldir. Olumsuz beden imajý, düþük benlik saygýsý, depresyona eðilim, akademik ve sosyal geliþimin olumsuz etkilenmesi, akranlarý ve yetiþkinler tarafýndan ayrýmcýlýða uðrama ve damgalanma yaþayabilirler. Obez çocuklarýn kardiyovasküler hastalýklar, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol düzeyleri, tip 2 diyabet, karaciðerde yað dejenerasyonu, uyku apnesi, nefes darlýðý ve astým gibi solunum problemleri açýsýndan yüksek riskleri vardýr. Fiziksel etkiler kas iskelet sistemine de yansýyarak eklemlerde artan aðýrlýk nedeniyle kas ve kemik sorunlarýna neden olabilir.
Çocukluk çaðý obezitesinin neden olduðu komplikasyonlar þiddetlidir ve yetiþkinlikte de saðlýðý etkilemeye devam edebilir. Bu nedenle, etkili müdahaleler ve motivasyon stratejileri ile mümkün olan her adýmda bu sorunun ele alýnmasý gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çocukluk çaðý, obezite, fazla kilo, beslenme, fiziksel aktivite
|
