Ortoreksiya nervoza; kýsýtlayýcý bir diyet, ritüel halinde yeme alýþkanlýklarý, saðlýksýz olarak görülen veya saf olmadýðýna inanýlan yiyeceklerin katý bir þekilde sakýnýlmasý ile karakterize, doðru beslenmenin takýntý haline dönüþtüðü patolojik bir saplantýyý tanýmlamaktadýr. Bu araþtýrma Beslenme ve Diyetetik Bölümü öðrencilerinde Ortoreksiya Nervoza (ON)’nýn deðerlendirilmesi amacýyla yapýlmýþtýr. Araþtýrmanýn örneklemini, Ýstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nde öðrenim gören 219 kýz öðrenci oluþturmuþtur. Araþtýrmaya ait verilerden; öðrencilerin demografik bilgileri “kiþisel bilgi formu”, ON belirti sýklýðý “Orto-15 Ölçeði”, obsesif-kompülsif bozukluklarýn (OKB) deðerlendirilmesi “Maudsley Obsesif Kompulsif Soru Listesi (MOKSL)”, yeme davranýþý bozukluklarýnýn deðerlendirilmesi “Yeme Tutum Testi-40 (YTT-40)” kullanýlarak belirlenmiþtir. Katýlýmcýlarýn büyük bir çoðunluðunun evde ve aileleriyle beraber yaþadýklarý saptanmýþtýr. Öðrencilerin BKÝ’si en yüksek oranda (%75.8) normal aralýkta bulunmuþtur. Araþtýrmamýza göre öðrencilerin %66.7’sinin ORTO-15 puaný ≤ 40 olup ortorektik eðilim göstermektedir. MOKSL skorlarýna bakýldýðýnda katýlýmcýlarýn %49.4’ünün puaný >12 olup OKB açýsýndan orta ve yüksek riskli grupta, YTT-40 puanlarý ise %87.2’sinin ≤20 olup düþük riskli grupta olduklarý belirlenmiþtir. Araþtýrma sonuçlarý ORTO-15 puanýndaki artýþýn, MOKSL ölçeði puanýnda azalmaya neden olacaðýný göstermektedir. ORTO-15 puaný ile MOKSL ölçeði puaný arasýnda negatif yönlü, istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki bulunmuþtur (p<0.05). MOKSL ölçeði ile YTT-40 puaný ve YTT-40 puaný ile ORTO-15 puaný arasýnda ise istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki tespit edilmemiþtir (p>0.05). Sonuçta BKÝ ile YTT-40, ORTO-15 ve MOKSL iliþkisine bakýldýðýnda BKÝ deðeri normal ve zayýf olan bireyler daha yüksek oranda düþük risk grubunda bulunmuþtur. Bu durumda fazla kilolu bireylerin yemekler hakkýnda daha çok düþünüp endiþe ettikleri görülmektedir. Araþtýrmaya katýlan öðrencilerde OKB belirtileri arttýkça ortoreksiya nervoza belirtilerinin de arttýðý saptanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: MOKSL, Ortoreksiya Nervoza, ORTO-15 Testi, Yeme Bozukluklarý, YTT-40
|
