Vejetaryen beslenme, bitkisel kaynaklı gıdaların ağırlıklı olarak tüketildiği, hayvansal gıdaların (kırmızı et, tavuk, balık, süt ve süt ürünleri, yumurta vb. ) sınırlı miktarda veya hiç tüketilmediği bir beslenme biçimidir. Vejetaryen beslenme biçimleri vegan, lakto vejetaryen, ova vejetaryen, lakto-ova vejetaryen, polo vejetaryen, pesko vejetaryen ve semi vejetaryen olarak sınıflandırılabilmektedir. Vegan beslenme, hiçbir hayvansal gıdanın tüketilmediği bir beslenme şeklidir. Veganlar hayvansal gıdaları tüketmedikleri gibi hayvan kaynaklı yün, ipek, deri ve kozmetik ürünlerini de kullanmayı da tercih etmezler. Vegan beslenme şeklinin farklı grupları bulunmaktadır. Beslenme biçimlerine göre kendilerini zenmakrobiyotik, fruvitarianlar ve ravistler olarak tanımlayan kişiler temelde vegan beslenme biçimini tercih etmekle birlikte farklılıklar barındırmaktadır. Veganlar diyetlerinde tofu, tempeh, seitan, besinsel maya, algler, baklagiller, tohumlar, tahıllar, kuruyemiş ve kabuklu yemişler, kalsiyum takviyeli bitki sütleri ve yoğurtları, meyve ve sebzelere ağırlıkla yer vermektedir. Vegan beslenme şeklinin uzun süreli uygulanmasında besin ögesi yetersizliklerine bağlı olarak birtakım yan etkiler ve sağlık sorunları da gözlenebilmektedir. Vegan beslenme tarzını benimseyenlerin sağlıklarının olumsuz etkilenmemesi için bu bireylerin sağlık çalışanları tarafından doğru ve güncel konu ve uygulamalarla bilgilendirilip yönlendirilmeleri gerekmektedir. Vegan beslenme biçimini tercih edenlerin sayısı son yıllarda tüm dünyada artış göstermektedir. Gıda endüstrisi de veganların taleplerini karşılamak için vegan ürün çeşitliliğini her geçen yıl arttırmaktadır. Bu derleme çalışmasında, son yıllarda popüler hale gelen vegan beslenme ve vegan ürünlerin incelenmesi amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Vegan, Vejetaryen, Vegan Ürün
|