Bu derlemenin amacı, Tip 1 diyabetli yetişkin sporcularda; optimum performansı, sporun faydalarını ve risklerini görebilmeyi, spor fizyolojisinin nasıl gerçekleştiğini, hem hipoglisemi hem de hiperglisemiyi önleme ve yönetebilme stratejisini, öğünlerdeki makro besinlerin uygun bileşimini ve spor öncesinde, sırasında ve sonrasında beslenme tedavisini araştırmaktır. Tip 1 diyabet, uygun şekilde yönetilmediğinde birçok ciddi komplikasyona yol açabilen kronik bir hastalıktır. Düzenli egzersiz, Tip 1 diyabetli bireylerde sağlık, zindelik ve uzun ömür açısından önem arz etmekte ve birçok kişi bu hastalıkla yaşarken antrenman yapmak ve rekabet etmek istemektedir. Bundan dolayı bu hastalığın spor yapılmasına engel olmadığını belirtmek üzere, bu derleme; Tip 1 diyabetli sporcuların beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken noktaları, spor öncesinde, anında ve sonrasında kan şekeri regülasyonunu nasıl sağlaması gerektiğini açıklamak amacıyla yazılmıştır. Rekreasyon amaçlı spor veya fiziksel aktiviteye katılan ya da yüksek düzeyde atletik performans yapmakta olan tip 1 diyabetli kişiler metabolik ve glisemik kontrolü sağlamak ve performansı optimize etmek adına, spor öncesinde, sırasında ve sonrasında gereken enerji, makro besin, mikro besin ve sıvı alımının belirlendiği diyet planına düzenli bir şekilde uyum sağlamalıdır. Beslenme planı bireyin yaptığı spor türüne, süresine; bireyin vücut ağırlığına, glisemik hedeflerine göre bireye özgü şekilde düzenlenmelidir. Sonuç olarak; Tip 1 diyabetli sporcu, beslenmenin yanı sıra uygun insülin dozunu iyi hesaplamalı, glisemik kontrolü sağlayabilmek için hızlı emilebilen karbonhidratlı besinleri her zaman yanında bulundurmalıdır. Diyabetli sporcuların yönetimi kişiselleştirilmeli ve bir doktor ve bir beslenme uzmanı dahil olmak üzere multidisipliner bir ekip tarafından desteklenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Tip 1 diyabet, Sporcu, Egzersiz, Beslenme
|
