C vitamini (askorbik asit), vücutta birçok fizyolojik fonksiyon için önemi olan ancak insan vücudunda sentezlenemediğinden dışarıdan besinler yoluyla alınması gereken bir vitamindir. Günlük önerilen C vitamini miktarları yetişkin kadınlar için 75 mg, erkekler için 90 mg’dır. C vitamininin fazla alımı; sindirim sorunları, böbrek taşı ve hemokromatozda risk oluşturmaktadır. Tolere edilebilir üst düzey alım miktarı 5-8 yaş çocuklarda 650 mg/gün’dür. Yetişkinlerde günde 2000 mg’dan fazla C vitamini alımı önerilmemektedir. Bu çalışmada, ülkemizde tüketimi her yaş grubunda yaygın olan C vitamini ile zenginleştirilmiş gazlı portakal sularının gerçek C vitamini içeriklerinin HPLC ile belirlenerek, etiket üzerinde beyan edilen değerleri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. İncelenen 11 farklı gazlı portakal suyu İstanbul’daki marketlerden temin edilmiştir. Örneklerin C vitamini değerleri 6-169 mg/100 mL aralığında belirlenirken, 4 adet örnek 103-169 mg/100 mL ile günlük alım değerlerinin üzerinde bulunmuştur. Beyanı bulunan örneklerin %83 ü beyan edilen değerlerin çok üzerinde C vitamini içerirken (1,5-4 katı), sadece 1 örneğin 6 mg/100 mL ile beyan edilen miktarının (16 mg/100 mL) altında olduğu görülmüştür. Bu çalışmada, raf ömrü süresince oluşabilecek vitamin kayıpları göz önünde bulundurularak, dışarıdan askorbik asit eklenerek C vitamini yönünden zenginleştirilmiş gazlı portakal sularının içerdiği gerçek C vitamini miktarları belirlenmiştir. Analiz sonuçları, C vitamini ilavesi yapılarak zenginleştirilen gazlı portakal sularında beyan edilen değerler ile gerçek değerler arasında önemli farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır. Örneklerden, 169 mg/100 mL C vitamini içeren örneğin 400 mL tüketilmesi durumunda 5-8 yaş çocuklarda tolere edilebilir üst düzey alım miktarını aştığı görülmektedir. Ülkemizdeki vitamin zenginleştirme işlemlerinin daha bilinçli yapılarak, etiket üzerindeki beyanların doğruluğu konusunda gerekli çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Askorbik Asit, C Vitamini, Gazlı İçecek, Gıda Zenginleştirme, HPLC
|
