Tatlandırıcılar; yiyecek ve içeceklerde kullanılan sofra şekeri ile kıyaslandığında oldukça yüksek tatlılık oranına sahip çok az kalorili veya hiç kalori içermeyen maddelerdir. Bireyler günlük beslenmelerinde kan şekeri düzeyini yükseltmemesi, kalori kısıtlamasına ve kilo kontrolüne yardımcı olması gibi nedenlerle şeker yerine tatlandırıcıları kullanmayı tercih edebilmektedirler. Sukraloz, aspartam, sakkarin, asesülfam potasyum, neotam ve advantame, Amerikan Besin ve İlaç İdaresi tarafından besinlerde tatlandırıcı olarak kullanımı onaylanmış ve genel olarak güvenli madde olarak tanımlanmıştır. Günümüzde yiyecek içecek sanayiinde kullanımı ve bireyler tarafından tüketimi giderek artan tatlandırıcılar insan metabolizması üzerine çeşitli etkiler göstermektedir. Bu çalışmada tatlandırıcıların bağırsak mikrobiyotası üzerine etkisinin incelemesi amaçlamaktadır.
Bağırsak mikrobiyotası, binlerce çeşit mikroorganizmadan oluşur ve vücut homeostazı, bağışıklık sistemi, sindirim sistemi ve patojenlere karşı koruma gibi metabolik yolaklara katkıda bulunarak sağlığın korunmasında önemli bir rol oynar. Bağırsak mikrobiyotasının bileşimi ve aktivitesi, konağın beslenmesi, genetik yapısı ve çevresel elementler ile ilişkilidir. Tatlandırıcıların mikrobiyota üzerine etkilerini araştırmak için yapılan çalışmalarda bazı türlerin azaldığı bazılarının ise arttığı görülmüştür. Genellikle hayvanlarda ve yüksek dozların kullanıldığı çalışmalarda tatlandırıcıların bağırsak mikrobiyotasında taksonomik ve fonksiyonel değişikliklere yol açtığı gösterilmiştir. Bağırsak mikrobiyotasındaki türlerin çeşitliliğinde ve sayısında meydana gelen bu değişikliklikler metabolik pek çok hastalığa da zemin hazırlamayabilmektedir.
Tatlandırıcıların kabul edilebilir günlük dozlarının kullanımı güvenli olarak bildirilmektedir, ancak mikrobiyota üzerine etkisi araştırılırken kimyasal yapısı ve farklılıkları, vücutta izlediği yol, kullanılan ve bağırsaklara ulaşabilen dozları iyi belirlenmeli, diyet kompozisyonu ve çevresel etmenler gibi bağırsak mikroflorasını etkilediği bilinen diğer faktörlerin de kontrolü yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Tatlandırıcı, Mikrobiyota, Mikroflora
|
