Diyet posası, kükürtlü aminoasitler, lignin, oligosakkaritler, mineraller, vitaminler, polifenoller, fitosteroller ve diğer biyoaktif bileşiklerden zengin olan tam tahıllar, sağlığa olumlu etkileri olan fenolik lipitleri de içermektedir. Bu fenolik lipitlerden biri olan alkilresorsinoller; antimikrobiyal, antimutajenik ve antioksidan olmak üzere çeşitli biyolojik özelliklere sahiptir ve tümörogenez ile ilişkilendirilmektedir. Alkilresorsinollerin konsantrasyonları, tahıl tanesinin tipine bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte tahıllar arasında alkilresorsinoller açısından en zengin tahıl tanesi çavdardır. Tam tahıllı buğday ve çavdar ürünleri tüketiminin potansiyel biyobelirteci olan alkilresorsinollerin fizyolojik ve patolojik süreçleri etkileyebilen fonksiyonlar gösterdiği birçok çalışmada rapor edilmiştir. İn vitro çalışmalarda, yüksek konsantrasyondaki alkilresorsinoller, kolon, meme, akciğer, merkezi sinir sistemi, adenokarsinom, hepatokarsinom ve serviks kanseri gibi çeşitli kanser türleri için yüksek sitotoksik ajanlar olarak kabul edilmekte ve kanser hücrelerinin inhibisyonunda görev almaktadır. Prospektif çalışmalarda ise tam tahıl alımı ile distal kolon kanseri riski arasında negatif ilişki olduğu görülmüştür. Alkilresorsinollerin kanser riski ile ilişkisi hakkında literatürde yeterli çalışma bulunmamakla birlikte gelecekte yapılacak in vivo klinik çalışmalar ile alkilresorsinollerin kanserde kullanımı için güvenli konsantrasyonlar ve kabul edilebilir günlük alım miktarlarının oluşturulması ve kanser hücreleri üzerinde en güçlü sitotoksik etki gösteren alkilresorsinol konsantrasyonlarını içeren tahıl fraksiyonlarının tanımlanması kanserin önlenmesi ve yönetimi konusunda daha net bilgilerin sağlanması adına önemli bir adım olacaktır. Bu kapsamda tam tahıllı besinler ve antioksidan ögelerden zengin olan Akdeniz diyeti gibi sürdürülebilir diyet modellerinin benimsenmesi alkilresorsinollerin birincil kaynaklarının alımı adına önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Alkilresorsinoller, Kanser, Tam tahıllar, Beslenme
|