Açlık, insanlığın varoluşundan beri yaşamın devamı için gerekli temel bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç, günümüzde hedonik ve homeostatik açlık olmak üzere iki farklı kavramda incelenmektedir. Hedonik açlık, bireyde biyolojik ihtiyaç olmaksızın besinlerin kokusu, tadı, görünüşü gibi duyusal organlara hitap etmesi sonucu, iştahın artması ve besinden zevk almak için besin tüketim durumu iken homeostatik açlık, bireyin akut enerji ihtiyacı (en az 8 saatlik açlık) sonrasında vücut için gerekli besin öğelerinin alımını sağlayan biyolojik bir dürtüdür. Bu iki kavramı birbirinden ayıran kesin ve net bir çizgi olmamakla beraber vücuttaki enerji alımına etkisi ve besini alım sebeplerinin farklı olması bu iki kavramı ayıran en önemli noktadır. Yapılan araştırmalarda hedonik açlığın; vücut için gerekli olmayan miktar ve sıklıkta, yüksek şeker ve yağ içeriğine sahip enerji yoğunluğu yüksek, sağlıksız atıştırmalıkların tüketimine neden olması, vücuttaki açlık-tokluk merkezini ve beraberinde vücuttaki biyolojik olayları etkilediğinden başta obezite olmak üzere birçok kronik hastalığın oluşumuna zemin hazırladığı görülmüştür. Sokak lezzetleri, sokaklarda ve halka açık alanlarda satılan, hazır yiyecek ve içeceklerdir. Kadınların iş hayatına atılması, sosyal medyanın yaygınlaşması, ev dışında geçirilen zamanın artmasıyla beraber insanların dışarıda yemek yemeyi sosyalleşme aracı olarak görmesi gibi birçok faktör sokak lezzetlerinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. İşte tam bu noktada hedonik açlık ile sokak lezzetleri ilişkisi dikkat çekmektedir. Sokak lezzetlerine olan ilginin artması, üreticinin tüketiciyi cezbetmek için yemeklerin sunumuna, kokusuna, tadına ve görünüşüne daha fazla özen göstermesi, hedonik açlık kavramının öne çıkmasına neden olmuştur. (ORCID ID: 0000-0002-7072-7673)
Anahtar Kelimeler: Hedonik Açlık, Sokak Lezzetleri, Homeostatik Açlık
|
