Farklı sebeplerle gelişen kronik karaciğer hastalıkları günümüzde oldukça yaygın olup, buna bağlı komplikasyonlar önemli mortalite ve morbidite sebeplerinden biri haline gelmiştir. Safra yolu tıkanıklıklarında oluşan karaciğer hasarı ve tedavisiyle ilgili planlanan bu çalışmadaki amaç; sıçanlarda karaciğer fibrozis modelinde Cynara scolymus L., Kolşisin ve Pioglitazonun etkilerinin araştırılmasıdır. Çalışmada, 6-8 haftalık 200-250 gr ağırlığında sağlıklı 35 adet Wistar Albino erkek sıçan kullanıldı ve her grupta 7 sıçan olacak şekilde 5 gruba ayrıldı. Grup 1 (n=7): Sham Grubu; Grup 2 (n=7): Kontrol Grubu; Grup 3 (n=7): Cynara scolymus Grubu; Grup 4 (n=7): Kolşisin Grubu ve Grup 5 (n=7): Pioglitazon Grubu olacak şekilde oluşturulmuştur. Grup 1-Sham Grubu dışında diğer gruplarda karaciğer fibrozis modeli oluşturulmuş ve etken maddelerle 7 gün süreyle tedavi edilmişlerdir. Grup 1-Sham Grubu ve Grup 2-Kontrol Grubu hayvanlarına tedavi amaçlı herhangi bir işlem uygulanmadı. Grup 3’ e 1,5 gr/kg/per os Cynara scolymus yaprak ekstraktı, Grup 4’e 50 μg/kg/per os Kolşisin, Grup 5’ e 1 mg/kg/per os Pioglitazon verildi. Deney sonunda makroskobik değerlendirmenin yanı sıra Hematoksilen-Eozin, Masson Trikrom ve Gümüş impregnasyon boyamalarıyla deney hayvanlarına ait karaciğer dokuları mikroskobik olarak incelendi. AFP, TNF-α, p53 ve caspase 3 immünohistokimyasal analizleri yapılarak bu antikorlara ait immunoreaktivite düzeyleri belirlendi. Sonuç olarak makroskobik ve histolojik değerlendirmeler sonrasında, safra kanalı ligasyonu ile oluşturulan deneysel karaciğer fibrozisi modelinde, oluşan karaciğer hasarı üzerine Cynara scolymus L. yaprak ekstraktının, Kolşisin ve Pioglitazone’ nun karaciğer hasarı üzerindeki etkileri olduğu ortaya konmuştur. (Bu proje Gazi Üniversitesi BAP Koordinasyon Birimi tarafından 01/2020-14 proje kodu ile desteklenmiştir.)
Anahtar Kelimeler: Karaciğer, Safra Yolu Ligasyonu, Cynara scolymus Yaprak Ekstraktı, Kolşisin, Pioglitazon
|
